Belangenbehartiging: Wind op Zee

Energietransitie in relatie tot visserij

Er ligt een nationale energie-opgave voor Nederland, waarbij windenergie op dit moment als een onmisbare energiebron wordt gezien. Vanuit maatschappelijk oogpunt wordt het onwenselijk geacht om de grote hoeveelheid benodigde windmolens op land te bouwen. Het aangedragen alternatief is dat de benodigde windmolens op de Noordzee worden gebouwd.

De grootschalige uitrol van Wind op Zee, zoals deze tot 2030 wordt voorzien, heeft zeer waarschijnlijk ingrijpende gevolgen voor het Noordzee ecosysteem. Deze mogelijke effecten ontstaan onder meer vanwege verstoring door geluid en drukverschillen tijdens de aanleg van de windparken (heien), veranderende stromingspatronen en veranderingen in sedimentatie, veranderingen in de stratificatie van de waterkolom en mogelijke impact van elektromagnetische velden (EMF) op vis, zeezoogdieren en bodemleven.

Naast het verlies van visgronden, ecologische effecten en de verplaatsing/intensivering van visserijdruk, zullen de visserijondernemers een grotere afstand af moeten leggen om bij de visbestekken te komen wanneer er geen bruikbare corridors komen in de windparken. Dit kost veel meer brandstof en vistijd, tot op het punt waarop het niet meer rendabel is om op de oude bestekken te vissen. Ook neemt de veiligheid op zee af, omdat het steeds drukker wordt en een windpark wijkt niet. Er kunnen zo gebieden zijn waar in principe wel gevist mag worden, maar waar het zo onveilig of onwenselijk is dat er niet gevist kan worden: valse ruimte. Er gaat dan visgebied verloren dankzij wind, zonder dat er windmolens staan.

Er moet dus niet alleen rekening gehouden worden met compensatie en mitigatie voor de zones waar de parken komen, maar ook voor gebieden die de facto onbereikbaar zijn geworden.

  • De ruimtelijke claim van de windenergiesector is onvermijdelijk en een gegeven. VisNed is van mening dat ook de visserijbelangen in de discussie hierover meegenomen moeten worden. Er moet innovatief worden samengewerkt aan acceptabele alternatieven voor de visserij, bij verlies van visgronden.
  • We zullen toe moeten werken naar een visserij die naar aard en omvang past bij de nieuwe Noordzee. Dit is niet een opgave van de sector alleen, maar onderdeel van de maatschappelijke kosten voor de Energietransitie. 
  • VisNed is van mening dat ook grotere vissersschepen door windmolenparken heen moeten kunnen varen.
  • VisNed staat er op dat er meer onderzoek gedaan wordt naar effecten van windmolens en kabels (o.a. geluid, stroming, sedimentatie, stratificatie, elektromagnetische velden), alvorens er op grote schaal verder wordt gebouwd.

In 2019 is er gewerkt aan een Noordzeeakkoord. De visserijsector heeft bijgedragen aan het onderhandelaarsakkoord dat door alle partijen is ondertekend, waarbij PO Urk heeft aangegeven niet in te kunnen stemmen. In de consultatiefase bleek dat onder meer de leden van PO Vissersbond de koers van hun woordvoering niet steunde, waardoor naast PO Urk, de Vissersbond het definitieve akkoord niet kon steunen.

Desondanks is er een Noordzeeakkoord gesloten met de andere gebruikers van de Noordzee, waaronder de olie & gas-industrie, de offshore windsector, scheepvaart en natuurorganisaties. Zij voeren structureel overleg, in het Noordzeeoverleg, over de ontwikkelingen op de Noordzee.

Recent nieuws ruimtelijke ordening