Zeewierteelt, nog meer druk(te) op de Noordzee

Vorige week werd een van de proefboerderijen voor zeewierteelt overvaren, wat, gezien de drukte op zee geen wonder is. De plannen voor zeewierkweek, en met name de groei waarover dikwijls gesproken wordt, zijn echter verre van haalbaar uitgaand van de draagkracht van de Noordzee. Afgelopen donderdag vond in Scheveningen een bijeenkomst plaats over zeewierkweek en de ambities die deze sector heeft met oog op ruimtelijk (mede)gebruik. Dat is, áls het op den duur al een rendabele bedrijfstak wordt want dat is momenteel niet het geval, het blijft een beetje 'spielerei'. 

Er zijn momenteel een paar testlocaties voor zeewierteelt en het is een tak die met name in de onderzoeks- en pilotfase verkeert, maar de ambities van de zeewierkweek-sector liegen er niet om. De komende jaren is de intentie om de productielocaties te laten uitgroeien naar een omvang van 500 km2. Wanneer ook de teelt van zeewier een aanzienlijke ruimtelijke claim zal leggen op de Noordzee, dan wordt de kans op conflicten zoals vorige week groter.

VisNed pleit er voor dat zeewierkweek met name in combinatie met andere gebruiksfuncties (zoals natuur en windparken) ontwikkeld wordt. De mogelijkheden voor multifunctioneel ruimtegebruik zijn bij het zeewierplatform in beeld en tijdens de bijeenkomst op 7 maart werd bevestigd dat de intentie is om gebruik te gaan maken van ruimte in windparken. 

Het businessmodel van het zeewier is een heet hangijzer: productie is alleen rendabel wanneer het massaal gebeurt en de afzetmarkt is nog beperkt. Eiwit is het meest waardevolle onderdeel van zeewier, maar op dit moment bestaat slechts 10% van het zeewier uit eiwit. De reststroom is dus heel groot en daar kunnen we nog weinig mee. 

Zeewierkweek heeft een grote hoeveelheid nutriënten nodig en dit gaat knellen, zeker wanneer er sprake is van opschaling. De plannen van 14.000 km2 zeewierkweek zonder bemesting, zoals in conceptklimaatakkoord staat, zijn volgens WMR niet haalbaar, en ook de invloed van grootschalige kweek op de rest van het ecosysteem zal eerst nog onderzocht moeten worden. 

Zeewierteelt wordt, ondanks het ontbreken van een verdienmodel, wel regelmatig genoemd in beleidsstukken en bijvoorbeeld het OFL-proces waarin toegewerkt wordt naar een Noordzeeakkoord. Vanuit VisNed is de oproep gedaan om de visserij nauw te betrekken en op de hoogte te houden van de plannen. Het is niet in het belang van een duurzame visserij wanneer er nutriënten aan zee worden onttrokken voor ontwikkeling van een product zonder afzetmarkt, zeker niet wanneer de productie hiervan ten koste gaat van de productie van voedsel waar wél vraag naar is.