Gisteren presenteerde de Internationale Raad voor Onderzoek van de Zee (ICES) de vangstadviezen voor 2023. Het beeld blijkt te kantelen, zorgen nemen toe voor platvisbestanden en de zorgen voor de rondvissoorten, die er al vele jaren zijn, lijken te verdwijnen. Bij tong wordt opnieuw een aanzienlijke korting voorgesteld: maar liefst 40%.
De afgelopen jaren was volgens de visserijbiologen het beeld duidelijk en consistent; de platvisbestanden in de Noordzee doen het (heel) goed, kleine nuances daargelaten. Daar stond tegenover dat over de rondvissoorten, met name kabeljauw, voortdurend de noodklok werd geluid.
Vorig jaar was uit Wageningen Marine Research (WMR) het bericht: De belangrijkste visbestanden voor de Nederlandse visserij in de Noordzee staan er goed voor, aldus de Internationale Raad voor Onderzoek der Zee (ICES).
Wel adviseert ICES quotaverlagingen om de bestanden gezond te houden, zodat ook op de lange termijn de doelstelling van de maximaal duurzame oogst (MSY) wordt behaald. Met daarbij de constateringen: Noordzeetong sterk in de lift; Scholstand stabiel rond 1 miljoen ton; Tarbot gezond en stabiel bestand; Gezonde situatie voor griet.
Hoe anders is het beeld dat gisteren gepresenteerd werd:
Noordzeetong naar beneden bijgesteld
Van de 2018 jaarklasse werd 2 jaar geleden gesteld dat deze de sterkste was sinds de telling begon maar werd vorig jaar al lager ingeschat en de neerwaartse bijstelling heeft zich fors doorgezet.
Sinds 1997 is de visserijdruk op tong sterk afgenomen naar MSY-streefniveau, waar het nu op staat. Op basis van de MSY-benadering adviseert ICES een totale vangst van maximaal 9.150 ton tong, dit jaar is dat nog meer dan 15.000 ton.
Dat is maar liefst een korting van 40% ten opzichte van de TAC van dit jaar.
Scholstand nog steeds rond 1 miljoen ton
In 2022 is het model voor de bestandschatting van schol opnieuw geëvalueerd. Met de nieuwe inzichten wordt het aandeel oudere vis naar beneden bijgesteld. Het scholbestand in de Noordzee en het Skagerrak fluctueert net onder de 1 miljoen ton, en bevindt zich ver boven het MSY-streefniveau.
De visserijdruk bevind zich onder het MSY-streefniveau sinds 2007. Door een sterkere jaarklasse uit 2018 en een lage visserijdruk, zal het bestand naar verwachting verder toenemen de komende jaren. ICES adviseert op basis van de MSY-benadering een totale vangst van maximaal 150.705 ton schol voor de Noordzee en het Skagerrak. Dit is een verhoging met 6% ten opzichte van de TAC van dit jaar.
Bijvangstsoorten tonen gevarieerd beeld
ICES gaf ook vangstadviezen voor een aantal soorten die niet tot de belangrijkste doelsoorten van de Nederlandse visserij horen, maar die wel van waarde zijn omdat ze commerciële bijvangst in de visserij op platvis vormen (tarbot, griet, kabeljauw, wijting, zeebaars).
Tarbot gezond, maar lage aanwas
Het tarbotbestand bevindt zich sinds 2013 boven het MSY-streefniveau, en is de laatste drie jaar stabiel rond de 8.600 ton. De visserijdruk ligt al tien jaar rond het MSY-streefniveau. De sterke jaarklassen 2019 en 2020 worden nu wat lager ingeschat. Ook wordt een lage aanwas in 2021 verwacht. ICES adviseert op basis van de MSY-benadering een totale vangst van maximaal 2.432 ton tarbot in de Noordzee. Dat is een verlaging van 33%.
Griet gezond, maar bestand neemt wel af
Griet is een gegevensarm bestand. Het vangstsucces van griet door Nederlandse boomkorkotters wordt sinds 1995 genomen als maat voor de ontwikkeling van het bestand. Deze tijdserie geeft aan dat het bestand sinds 2015 afneemt. Het bestand bevindt zich nog wel steeds boven het MSY-niveau. De visserijdruk is op MSY-streefniveau. ICES adviseert voor 2022 in de Noordzee, Kattegat, Skagerrak en in Het Kanaal maximaal 1.315 ton griet mag worden gevangen. Dit is een verlaging van 30% ten opzichte van dit jaar.
Kabeljauw voorzichtig in de lift
Het kabeljauwbestand gaat richting de 80.000 ton, zit nog wel onder het limietniveau. Wel wordt verwacht dat in het komende jaar het bestand naar ruim boven het limietniveau groeit. De visserijdruk is in 2021 fors afgenomen, maar deze ligt nog steeds hoger dan het MSY-streefniveau.
ICES adviseert op basis van de MSY-benadering een totale vangst van maximaal 22.946 ton kabeljauw in de Noordzee, Skagerrak en in het oostelijke deel van Het Kanaal. Dat is een stijging van 44% ten opzichte van de TAC 2022.
Wijting neemt toe: gezond bestand
Het bestand wijting in de Noordzee en het oostelijke deel van Het Kanaal bevindt zich nu enkele jaren boven het MSY-streefniveau. De visserijdruk ligt al bijna twintig jaar onder het MSY-streefniveau. Het bestand aan volwassen wijting wordt geschat op ruim 283.605 ton. ICES adviseert op basis van de MSY- benadering een totale vangst van 110.172 ton wijting. Dit zou een stijging betekenen van 214%.
Zeebaars net boven limietniveau
Het zeebaarsbestand in de zuidelijke en centrale Noordzee, Ierse Zee, Het Kanaal, Bristol Kanaal en de Keltische Zee is boven het limietniveau gegroeid en wordt geschat op 12.384 ton.
De visserijdruk is sinds 2013 fors afgenomen, tot ruim onder het MSY-streefniveau. Dit resulteert nu in een groei van het bestand. De aanwas is al sinds 2008 laag, wat waarschijnlijk de oorzaak is voor de langzame groei. ICES adviseert op basis van de MSY-benadering een verruiming van de vangstmogelijkheden met 15% ten opzichte van dit jaar.
Algemeen
Het blijft voor ons onbegrijpelijk dat er wel al jaren een positief beeld wordt geschetst en dat de platvisbestanden, soms al vele jaren, duurzaam bevist wordt (op MSY-niveau) maar tegelijkertijd zulke enorme kortingen worden voorgesteld.
Bij de voor de Nederlandse vloot belangrijke vissoort tong is dit jaar het quotum al met 28% gekort en ICES wil dat daaroverheen een korting komt van maar liefst 40%. En dit allemaal om de gezonde stand op orde te houden. Maar dit is toch ongekend. In amper een jaar tijd meer dan 2/3 van je quotum afgepakt zien worden, want, hoewel de wetenschap hier niet mee van doen heeft, heeft Brexit ook een verlies van 13% van het quotum opgeleverd.
Het lijkt erop dat. omdat de quota, op MSY-niveau vastgesteld, niet worden opgevist, de onzekerheid kennelijk zo toeneemt, dat dit resulteert in enorme correcties in de toestandsbeoordelingen en dientengevolge bizar hoge kortingen.
Maar dit zorgt juist voor verbazing want niet opvissen betekent dat er extra gespaard wordt wat het bestand toch ten goede zou moeten komen? Wij zetten in ieder geval grote vraagtekens bij deze ontwikkeling en benadering.
Vervolgtraject
De ICES-adviezen zijn de belangrijkste leidraad voor de besluitvorming eind dit jaar voor de TAC’s 2023. Tijdens de EU-Noorwegen-VK-onderhandelingen geldt dat voor de gedeelde Noordzee-bestanden. Hierbij gaat het o.a. over schol, kabeljauw, wijting, schelvis.
Daarnaast gaan er EU-VK-onderhandelingen lopen voor bestanden die door deze twee partijen worden beheerd, voor ons van belang, tong, tarbot/griet, Noorse kreeft en roggen.
Tijdens de Decemberraad wordt voor nog maar enkele de door de EU autonoom beheerde bestanden de vangstmogelijkheden vastgesteld.
