Deze week presenteerde de Europese Commissie een document over de tienjaarlijkse evaluatie van het Gemeenschappelijke Visserijbeleid. Fundamentele wijzigingen worden niet voorgesteld. Wel moet de aanlandplicht strikt doorgevoerd worden! Daarnaast kwam Eurocommissaris Sinkevicius met zijn, eerder uitgelekte, actieplan om in beschermde gebieden bodemberoerende visserij uit te fasseren.
Volgens de Europese Commissie (EC) is het Gemeenschappelijk Visserijbeleid (GVB), uiterst efficiënt geweest in het herstel van de visbestanden. De visbestanden zijn immers aanzienlijk toegenomen, met vispopulaties die in 2018 50% hoger waren dan in 2010.
Natuurlijk is er het succes van het GVB bij het leveren van duurzame visserij, kijk naar de ontwikkeling van de visbestanden, maar tegelijkertijd heeft dat van de Europese visserijvloot grote offers gevraagd.
In 2020 bereikte de totale visserijdruk in het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan, waaronder de Noordzee een historisch dieptepunt. Maar de EC vindt dat het GVB niet alleen een instrument voor de bescherming van de visbestanden moet zijn.
Immers de realiteit is dat het huidige GVB geen melding maakt van grote maatschappelijke onderwerpen zoals ‘klimaatverandering’, ‘Brexit’, ‘Green Deal’ of ‘energiecrisis’. Om nog maar te zwijgen over de noodzaak om de slecht doordachte beleidsmaatregelen zoals de aanlandplicht te hervormen.
In het licht van de enorme ontwikkelingen van de afgelopen jaren zijn de prioriteiten en instrumenten van het huidige GVB niet toereikend. Een betere implementatie van verouderde regels is geen optie, een herziening is een must.
Dat geldt zeker van de onwerkbare aanlandplicht; naleving afdwingen, bijvoorbeeld door het verplicht stellen van camera’s aan boord van vissersvaartuigen, is echt een doodlopende weg, zo blijven wij vanuit VisNed benadrukken.
Wij hebben inmiddels meerdere keren aangegeven dat lidstaten met de acceptatie van camera’s dreigen in een fuik te zwemmen die over enkele jaren weer zal leiden tot infractieprocedures. Maar de lidstaten hebben niet de moed om zich in voldoende meerderheid tegen de EC op te stellen.
Actieplan bescherming gebieden
Naast de tienjaarlijkse evaluatie van het GVB heeft deze week de EC haar actieplan voor het herstel van mariene ecosystemen. Dit in de vorm van beperkingen op te leggen aan bodemberoerende visserijen in Marine Protected Area’s (MPA’s).
Vanuit de Europese koepel van visserijorganisaties, Europêche, is aangegeven dat eerst de tekortkomingen van het huidige Visserijbeleid in kaart moeten worden gebracht om de juiste beslissingen te kunnen nemen.
Het Actieplan van de EC heeft de status van een oproep aan de lidstaten. Het is dus nog geen wetgeving, maar het geeft wel aan hoe de EC en met name haar commissaris voor Milieu en Visserij in de wedstrijd staat. Zijn toon is duidelijk en daarom hopen we dat lidstaten en Europees Parlement realiteitszin tonen.
In de visserij hebben we een punt bereikt waarbij bescherming van het ecosysteem gelijk staat aan het weren van visserijactiviteiten. Maar we moeten proberen milieubescherming verenigbaar te maken met menselijke activiteit en in het bijzonder met de broodnodige productie van voedsel.
Meer afhankelijk van importen
Wat de belangrijkste visserijtrends betreft, is de Europese Unie (EU) in toenemende mate afhankelijk van visproducten die uit derde landen worden ingevoerd (70% van de totale consumptie van visproducten in de EU), terwijl de vangstcapaciteit wordt verminderd en de toegang tot visgronden verloren gaat.
Daarom betreurt de Europese koepel van visserijorganisaties het dat de EC, hoewel zij niet van plan is het GVB te hervormen, de primaire visserijwetgeving ondermijnt door secundaire milieuwetgeving (bijvoorbeeld de natuurherstelwet) en politieke actieplannen voor te stellen die een enorme impact hebben op de activiteiten die onder de basisverordening van het GVB vallen.