Nieuwsbrief 27 april 2018

PO Wieringen treedt per 1 mei 2018 toe tot het verband van de VisNed PO’s. Vanwege de belangrijke positie van de Wieringer vissers in de garnalen- en in de kreeftjesvisserij is de breedte van visserijen die VisNed vertegenwoordigt door deze toetreding groter geworden. Daar zijn we blij mee!

In de afgelopen periode is binnen PO Wieringen gesproken over de vraag hoe hun nationale en internationale belangenbehartiging het beste vorm gegeven kan worden. In een aantal ledenvergaderingen is daarover gediscussieerd. Die gesprekken hebben er in geresulteerd dat de PO Wieringen per 1 mei 2018 toetreedt tot het verband van de VisNed PO’s. 

Samen aan de slag
Met de toetreding van PO Wieringen en de uitbreiding van het VisNed team gaan we als organisatie een nieuwe fase in. We krijgen meer tijd om vanuit VisNed samen met de regionale PO’s aan de slag te gaan. Om samen met hen de dialoog met vissers te voeren. Veel frequenter en ook intensiever dan tot nu toe het geval was. Dat moet, omdat van de visserij steeds vaker en sneller antwoorden gevraagd worden over steeds ingewikkelder en lastiger wordende kwesties. Duurzaamheid en onderzoek zijn in dat verband sleutelbegrippen.

Met het bestuur van PO Wieringen is afgesproken dat we snel samen met hen aan het werk gaan om de Wieringer inbreng in de standpuntbepaling binnen VisNed goed uit de verf te laten komen. Dat is ook belangrijk op het nationale en internationale speelveld van belangenbehartiging, want de Wieringer vissers zijn hoofdrolspelers in de garnalenvisserij.

Op 29 juni worden de nieuwe ICES-adviezen gepresenteerd. Ter voorbereiding daarop zijn de visserijbiologen afgelopen dinsdag bij elkaar gekomen voor hun jaarlijkse klus om een update te maken van de ontwikkelingen van de belangrijkste visbestanden in de Noordzee en het Skagerrak. Dit jaar gaat het voor Nederland vooral om tong, schol en tarbot.

Dit jaar komt de Werkgroep Noordzee-Skagerrak (WGNSSK) bijeen in het gebouw van ILVO te Oostende. In totaal staan 10 werkdagen gepland tot volgende week vrijdag.

Het voornaamste werk bestaat uit het actualiseren van de data op grond van de aanvoercijfers en de surveys. Vanuit Nederlandse optiek wordt er in het bijzonder gekeken naar tong, schol en tarbot. Afgelopen maandag werden we bijgepraat over de inbreng vanuit WMR IJmuiden.

Wouter van Broekhoven zal volgende week een aantal presentaties geven vanuit de VisNed-projecten Best Practices en Overleving.

Na al het rekenwerk in deze werkgroep en het doorlopen van de goedkeuringsprocedure zullen de ICES-adviezen 2019 op vrijdag 29 juni 2019 gepresenteerd worden.

Tarbot
We spreken op dit moment uiteraard alleen nog maar over voorlopige cijfers, maar bij tong en schol geven die geen verrassende nieuwe inzichten.

Tarbot is na de benchmark van vorig jaar aangepast. Dat heeft geleid tot een grotere stock, een verlaging van de Visserijsterfte en een verhoging van de TAC. Omdat tarbot nog steeds gekwalificeerd is als een data-limited stock wordt een tweejaarlijks advies uitgebracht. Dit betekent concreet dat het verhoogde TAC-advies 2018 ook gaat gelden voor volgend jaar. Dat is nu al duidelijk. Binnen het project Onderzoekssamenwerking is wel een project goedgekeurd waarbij de wetenschappelijke informatie over tarbot verbeterd moet worden, maar de vruchten hiervan zullen pas over enkele jaren te zien zijn.

Schol
VisNed heeft bij schol opnieuw aandacht gevraagd voor de vorig jaar nieuw vastgestelde referentiepunten. Met name dat voor het paaibestand volgens MSY-principe en het MSY-niveau van visserijsterfte. Er is uitvoerig gediscussieerd over schol en noordelijke heek. Voor beide bestanden geldt dat ze in korte tijd heel explosief gestegen zijn. De vastgestelde procedure, waarbij informatie uit de meest recente vijf jaar de uitkomst bepaalt, blijkt hier voor rare uitkomsten te zorgen. ICES heeft deze procedure nog eens bevestigd en wacht voor de vraag of hier in de toekomst wijzigingen aangebracht moeten worden voorstellen uit de werkgroep af.

Schrappen TAC’s?
Medegedeeld wordt dat deze WGNSSK een verzoek van de Europese Commissie behandelt om een advies te geven over het beheer van een stock als de daarvoor geldende TAC geschrapt wordt. Het gaat hierbij dan om de gecombineerde TAC’s van tarbot/griet en tongschar/witje en wijting in het Skagerrak.

Deze vraag houdt verband met het vereenvoudigen van de implementatie van de aanlandplicht. Soorten die niet onder een vangstbeperking/TAC zitten vallen ook niet onder de aanlandplicht. Eerder is hiertoe besloten bij de TAC voor schar en bot.

Tijdens de eerste week van de regeling van de  inspanningsbeperking uit het MSC-managementplan, hebben Duitsland en Denemarken besloten de inspanningsbeperking in te korten tot 1 week, terwijl de Nederlanders in de CVO afgesproken hebben dat we ons wél aan de afgesproken twee weken houden. Dat levert natuurlijk spanningen op.

In de bestuursvergadering van 11 april van de Coöperatieve Visserijorganisatie (CVO) is de regeling van de inspanningsbeperking uit het MSC-managementplan voor de garnalenvisserij besproken. In dit plan is afgesproken dat bij een te lage vangst per uur de bij MSC aangesloten garnalenvissers uit Duitsland, Denemarken en Nederland hun inspanning gaan beperken. Op basis van de geldende LPUE moest er dus met ingang van maandag 16 april 2 weken beperkt worden tot maximaal 72 uur per week.

Sylt-regeling
In dezelfde CVO-bestuursvergadering is langdurig gesproken over de vraag of Nederland afwijkend van Duitsland en Denemarken akkoord zou gaan met een zogenaamde Sylt-regeling. Een regeling die we in Nederland normaal ook kennen, maar die niet in het MSC-managementplan staat.

Ondanks dat Duitsland en Denemarken niet blij waren met de Sylt-regeling voor Nederland is in de CVO-vergadering met meerderheid van stemmen besloten dat Nederland voor de vissers ook akkoord kon gaan met een alternatief van 144 uur aaneengesloten in 2 weken voor schepen die dat wilden als ze in de Duitse bocht en bij Sylt lagen te vissen.

Duitsers en Denen lappen afspraken aan hun laars
Echter tijdens de eerste week van de regeling hebben Duitsland en Denemarken besloten dat ze de inspanningsbeperking zouden inkorten naar 1 week. De argumenten die daarbij gebruikt werden waren zwak en meer gericht op de Nederlandse vissers dan dat ze daadwerkelijk ingegeven waren vanuit het managementplan. Een van de argumenten was dat het te lang geduurd had voordat Nederland akkoord gegeven had aan de regeling en dat we inmiddels al weer boven de LPUE grens lagen.

Ook de  afwijkende Sylt-regeling van de Nederlanders zal meegespeeld hebben in hun beslissing.Toen in Nederland bekend werd dat de Duitsers en de Denen hun vissers slechts een week zouden laten beperken, zijn op 19 april de beschikbare Nederlandse sectorvertegenwoordigers in overleg gegaan. Doordat wij als Nederland al akkoord gegaan waren met een uitzondering op de Sylt-regeling, zou het niet alleen afwijken van het managementplan, maar ook ongelijkheid veroorzaken binnen de Nederlandse garnalenvissers als er tussentijds alsnog een wijziging zou worden doorgevoerd.

Nederland houdt zich aan de afspraken
Nadat er van meerdere kanten naar de nieuw ontstane situatie is gekeken, is besloten dat we de regeling houden zoals op 11 april afgesproken, zoals dat ook hoort als een inspanningsregeling eenmaal afkondigd is. Zodat in ieder geval de Nederlandse vissers allemaal recht doen aan het managementplan en op gelijke wijze beoordeeld worden.

Vervelende bijkomstigheid is dat de afwijkende regeling van Duitsland en Denemarken veel onrust brengt en dat hierdoor sommige vissers dit als reden zien om ook de regeling te overschrijden. Dit kan uiteraard niet en hierop zal door de Nederlandse PO’s ook gesanctioneerd worden, zodat wij niet hetzelfde risico nemen als Duitsland en Denemarken op hun MSC label!

Vangstbeperking opgeheven

Overigens is inmiddels bekend dat de vangst per uur weer voldoende toegenomen is zodat met ingang van maandag 30 april de beperking in uren is ingetrokken.

Op dinsdag 19 juni wordt de International Pulse Dialogue Meeting georganiseerd worden. Meldt u nu alvast aan! 

De Dialogue Meeting op dinsdag 19 juni zal duren van 10:00 tot 15:30 uur. Het programma en de locatie worden nog bekendgemaakt. In ieder geval zullen de stand van zaken rond de besluitvorming en het onderzoek rond Puls breed besproken worden met stakeholders: vissers, overheden en NGO's uit binnen- en buitenland.

Meldt u daarom nu alvast aan via de volgende link: https://www.eventbrite.co.uk/e/international-dialogue-meeting-pulse-fishing-2018-tickets-45431931129.

Voor meer vragen over de International Pulse Dialogue Meeting kunt u terecht bij  

Vorige week heeft een groot aantal visserijbedrijven een brief van de NVWA ontvangen waarin aangegeven werd dat een verzoek in het kader van de Wet Openbaarheid Bestuur (WOB) is ingediend waarbij rapporten van inspecties van vissersvaartuigen werden opgevraagd. Heeft u zo'n brief ontvangen? Dan ontvangen wij daarvan graag zo snel mogelijk een kopie voor het indienen van een zienswijze / bezwaar!

Inmiddels is duidelijk dat in totaal 65 brieven door de NVWA verstuurd zijn. Het Wob-verzoek is ingediend door een advocaat. Hij/zij wil kennelijk informatie over visserij-inspecties naar aanleiding van een incident van zijn client dat in 2017 heeft plaatsgevonden. Deze advocaat is op zoek naar aansprakelijke partijen en/of wil de overheid aansprakelijk stellen. Echter, als in het kader van de WOB stukken openbaar worden gemaakt, worden die niet alleen aan die advocaat toegezonden, maar ook gepubliceerd op rijksoverheid.nl (en zijn ze dus voor iedereen te raadplegen).

Advies Wybenga Advocaten
Meerdere leden vroegen ons om advies. Daarom heeft VisNed contact opgenomen met Wybenga Advocaten te Rotterdam om VisNed en de betrokken ondernemers te adviseren. Op basis van dit advies heeft VisNed besloten via de Wybenga Advocaten een zienswijze in te dienen waarin bezwaar gemaakt wordt tegen het op deze manier openbaar maken van deze informatie.

Het is niet uit te sluiten dat bepaalde informatie toch openbaar gemaakt moet worden, maar VisNed wil dan wel dat (net als met de personalia van de NVWA-inspecteur is gebeurd) alle gevoelige privé- en bedrijfsinformatie geschrapt wordt, zodat niet te herleiden is om welk vissersvaartuig en schipper-eigenaar het gaat.

Opvragen NVWA-brief
VisNed wil voor zoveel mogelijk leden die met dit WOB-verzoek zijn geconfronteerd een zienswijze/bezwaar indienen. Daarom vragen wij deze leden een kopie van de NVWA-brief op te sturen naar het VisNed-secretariaat E:

Wybenga Advocaten heeft voor het indienen van een zienswijze inmiddels 2 weken extra gekregen. De termijn loopt nu tot 16 mei as. VisNed stelt het desondanks op prijs dat alle betrokkenen zo snel mogelijk een kopie van de NVWA-brief opsturen naar het VisNed-secretariaat.

De roep om camera’s aan boord neemt toe. Een ongeïnformeerde discussie vindt VisNed. Makkelijk klinkende oplossingen voor complexe problemen. Maar die zijn er niet, behalve bij sommige NGO’s, in De Efteling en in het Europese Parlement. Zó ook met CCTV.

Alsof CCTV de oplossing voor alle problemen zou zijn. De visserijen in Canada, waar de techniek vandaan komt, zijn niet met de onze te vergelijken. En hun visserijbeheer ook niet. VisNed sprak bij de ASF-vergadering in Brussel met Canadese collega’s en dat levert een heel genuanceerd beeld op. Camera’s aan boord kunnen helpen, als vervanger van waarnemers aan boord, maar zijn niet DE oplossing.

De Europese Commissie had een vragenlijst naar de Adviesraden gestuurd over het gebruik van CCTV. Daarover gaat een Focusgroep nu in overleg. De NSAC wil het onderwerp zorgvuldig voorbereiden en goed bespreken tijdens de Ex Com-vergadering op 19 juni. Bananasplit was in het verleden een populair tv-programma met de verborgen camera. Dat mag CCTV niet worden. En ook geen bananenschil waarover we uitglijden en ook geen invulling van een verborgen agenda. VisNed is echter wel zo realistisch om de grote druk om CCTV te gaan gebruiken te herkennen. We moeten er dus wel naar kijken om te zorgen dat het straks weer geen onwerkbare verplichting wordt onder het motto: zonder u, over u. 

Dat was waarschijnlijk het meest in het oog springende onderwerp dat afgelopen donderdag en vrijdag op tafel kwam bij de vergadering van de Noordzee Adviesraad (NSAC) in Den Haag. De Aanlandplicht stond ook hoog op de agenda. Net als Technische Maatregelen en het Noordzee-beheerplan.

Voorafgaand aan de NSAC-vergadering kwamen de internationale collega’s van de sector als EAPO-werkgroep bij elkaar. Uiteraard ook over camera's aan boord. De demersale werkgroep van de NSAC besprak met name uitgebreid over de hoofdlijnen van het advies over de aanlandplicht. De focusgroep werkte de daaropvolgende vrijdag de adviestekst voor de lidstaten in detail uit. VisNed had samen met de Nederlandse NGO’s een belangrijke rol bij het opstellen van dat advies, met name waar het de schol betrof.

Brexitschaduw vanuit Noorwegen
Het jaarlijkse overleg met de Noorse visserij stond ook op de NSAC-agenda. De Noorse visserijvertegenwoordiger Ian Kinsey was daarvoor vanuit Bergen naar Den Haag gereisd. Het “Noorwegen-model" wordt in de Brexitdiscussie in gebracht als een mogelijkheid voor samenwerking na 2020. En Kinsey propageerde dat van harte.

Maar in de discussie bleek dat Noorwegen en de EU niet te vergelijken zijn. Eén land of veel EU landen, zeer gemixte EU-visserijen of gerichte Noorse visserij en ga zo maar door. Tegelijkertijd zie je EU, het Verenigd Koninkrijk en Noorwegen wel een beetje aftastend naar elkaar loeren om uit de situatie na Brexit een zo groot mogelijk slaatje te slaan dan wel om de (quotum)schade zoveel mogelijk te beperken. Het was wel weer goed om met de Noorse collega’s van gedachten te wisselen.

Focusgroep Aanlandplicht
De NSAC-Focusgroep over de aanlandplicht heeft een gedetailleerd advies over het discardsplan 2019 voorbereid dat aan de Scheveningengroep (groep van lidstaten rond de Noordzee) wordt toegestuurd. De NGO’s en sector hebben hier eendrachtig samen aan gewerkt. De (onoverkomelijke) problemen zijn helder in kaart gebracht. Maar de ambitie tot verduurzaming is overeind gebleven.

Wat daarbij opvalt is dat bijna iedereen het heeft over een (tekort) aan quotum discards. Dat het bij ons vooral gaat om ondermaatse discards was niet iedereen meteen duidelijk. Die beschrijving en die problemen staan nu goed in de advisering. De onvermijdelijkheid van een zo gering mogelijk aantal discards in de 80 mm visserij moet geaccepteerd worden. Dat kan niet anders in de gemengde visserij.

Dit NSAC-advies ging over het plan voor 2019, voor de periode daarna komt de NSAC ook met een advies. Daarover wordt op 18 mei in Londen vergaderd. Vanzelfsprekend participeert VisNed actief in deze focusgroep.

In een Bestuurlijk Overleg (BO) met de aanvoersector heeft Minister Schouten haar positie in het dossier aanlandplicht heel helder gemaakt: "De aanlandplicht is er en gaat niet weg. Daar helpt geen protest tegen." Het steeds maar weer herhalen van oude argumenten tegen de aanlandplicht is zinloos. Erger, dat verzwakt de Nederlandse positie.

De Minister zet zich met haar ambtenaren wel voluit in om de aanlandplicht werkbaar te maken. Zij verlangt van de sector echter volledige medewerking in de vorm van het loyaal naleven van de regelgeving. Ook vraagt ze meedenken over en werken aan oplossingen. Het werd heel duidelijk dat “ja maar” voor deze Minister geen acceptabel antwoord is. We spraken met een Minister die zich keihard voor onze sector inzet, maar voor haar inzet van de sector wel iets concreets en tastbaars terug verlangt.

Handschoen oppakken
Tijdens het overleg heeft VisNed de door Minister Schouten gevraagde medewerking nadrukkelijk toegezegd. Maar vanuit VisNed is de Minister ook gewezen op problemen met procedures, die zij moet wegnemen. Er zijn volop ideeën om projecten te doen die de aanlandplicht werkbaarder maken of uitzonderingen bewerkstelligen. Maar de regelgeving en financiering neemt onnoemelijk veel tijd in beslag; tijd die er niet is.

Het gaat om projecten die er echt toe doen en die verduurzaming van de visserij bevorderen. De Minister is gevraagd om plannen snel goed te keuren en financiering op de kortst mogelijke termijn ter beschikking te stellen. Er zijn ideeën om de minimummaat van schol te verlagen, waardoor het aantal discards met 20% kan dalen. En er zijn ideeën om de overleving tijdens de verwerking te verhogen.

Maar er is ook een harde wens vanuit de Brusselse politiek en vanuit NGO’s om te komen tot een volkomen gedocumenteerde visserij. Alles wordt controleerbaar geregistreerd. Met inzet van cameratoezicht op de lopende banden en verwerkingslijnen. Ook is gesproken om camera’s in te zetten op de controle van technische maatregelen, met name het gebruik van verboden netvoorzieningen. Dat laatste is zowel de Minister als de NVWA een doorn in het oog.

De Minister hield de sector de spiegel voor en vergeleek de situatie met mestfraude en mestfraudeurs. Enkele kwaadwillende sectorgenoten verpesten het voor de grote hoeveelheid goedwillenden. Zij riep VisNed en NVB op om deze handschoen nadrukkelijk op te pakken en actief te werken aan het uitroeien van deze praktijken.

Garnalenvisserij
Over de garnalenvisserij en aanlandplicht is veel te doen geweest. Deze visserij valt er onder. Maar tegelijkertijd ziet iedereen de absolute onwerkbaarheid. Daarom trekken de overheden van Duitsland, Nederland en Denemarken gezamenlijk op om een discardsplan voor deze visserij te maken.

VisNed heeft aan Minister Schouten toegezegd in het ontwikkelproces voor dat plan actief te willen meedenken. Tegelijkertijd heeft VisNed ook heel nadrukkelijk herhaald wat eerder tegen ambtsvoorgangers van deze Minister is gezegd: “als garnalenvisserij te maken krijgt met de noodzaak alles aan te landen en daar ook quotum voor beschikbaar komt, dan is er wat VisNed betreft een rode lijn overschreden”. 

Dat Brexit een ernstige bedreiging voor de Nederlandse vissector is, is geen nieuws meer. Een harde Brexit, met verbod op toegang tot water of verlaagde quota en douaneheffingen voor handel leidt onherroepelijk tot onnoemelijke schade bij de aanvoersector en bij handel en verwerking. Waar we kunnen maken we dat duidelijk. Afgelopen weken gebeurde dat tijdens een Ronde Tafel Gesprek in de Tweede Kamer en in het Europese Parlement.

Tweede Kamer goed geïnformeerd
De Tweede Kamer organiseerde een middag lang gesprekken met bedrijven en organisaties over de impact van Brexit. VisNed schoof aan tafel aan als vertegenworodiger van de visserijsector. Vanuit de gezamenlijke visserijorganisaties RVZ, VisNed en NVB was vooraf al een informatiebrief over Brexit naar de Tweede Kamerleden gestuurd.

Daarin werd gemeld dat we blij zijn met de steun en aandacht voor de kwetsbare Brexitpositie van de visserij. En dat we blij zijn dat de EU-visserijpositie zo helder in het onderhandelingsmandaat van EU-onderhandelaar Michel Barnier en zijn team is opgenomen.

Voor visserij dreigt het gevaar dat het onderwerp in het Verenigd Koninkrijk (VK) opgeklopt wordt tot een (gevaarlijke) prestigekwestie. De goede positie die we als EU-visserij hebben kan dan wel eens in een nachtelijke onderhandelingsronde weg gegeven worden. Op dat gevaar wees Pim Visser de Kamerleden nadrukkelijk. Ook vroeg hij specifiek aandacht voor de positie van onze Nederlandse ondernemers en hun bemanningen met een schip onder Britse vlag. Zowel voor eigenaren als opvarenden zijn dat onzekerheden die snel weggenomen moeten worden.

Brusselse gedachtewisseling in het Europese Parlement
Een week later organiseerde Peter van Dalen in het Europees Parlement, samen met zijn Britse collega Rupert Matthews een bijeenkomst met als titel “The Fishing Industry Post-Brexit: Implications and Opportunities.” Daar werd voor het eerst over Brexit gesproken door zowel Britse als Europese vertegenwoordigers uit de visketen.

Er werd nog maar eens duidelijk hoe zaken in het VK door elkaar gehaald worden. Ze willen een andere manier van quotumtoedeling en een andere manier van intern Brits visserijbeheer. Maar dat heeft niets met het door hen zo verafschuwde Europees Visserijbeleid (GVB) te maken. De inleiding vanuit de Schotse Clyde Fisherman’s Association maakte dat wel duidelijk. Ook maakte die presentatie duidelijk dat deze vissers doodsbenauwd zijn voor handelsbelemmeringen, omdat zij voor 85% afhankelijk zijn van de Europese markt.

Vanuit de Europese Brexit-Alliantie (EUFA) maakte voorzitter Gerard van Balsfoort duidelijk dat de EU-visserij een voortzetting van de goede relatie met de VK-collega’s wil. Pim Visser voegde daar aan toe dat ook de Nederlandse vloot door Europese maatregelen gedecimeerd is, maar dat de Nederlandse sector sterk uit die verandering is weten te komen. En dat we ondertussen een prima EU-breed systeem van gezamenlijk beheer hebben opgezet. De 150 quotaruilen tussen Britse en Nederlandse PO’s zijn daar het voorbeeld van.

Guus Pastoor sprak namens de Europese aanvoerders en verwerkers en schetste in korte tijd een doemscenario vol handelsbelemmeringen. In het Brexit-dossier zijn er in economische zin alleen maar verliezers dat werd heel duidelijk. En toch was er geen twijfel dat Brexit door gaat.

Puls ook onder de aandacht
Peter van Dalen hield een vlammend betoog pro puls en benadrukte hoe fout de beslissing van het Europees Parlement in januari geweest is. Pim Visser kon daar aan toevoegen dat de werkafspraken met de Britse NFFO over gebiedssluitingen goed werken, dat er een ICES-advies over puls in de pijplijn zit en dat er op 19 juni een Internationale Puls Dialoog wordt georganiseerd in Amsterdam. Het positieve effect van de afspraken met de NFFO lokte de reactie uit dat het weer gebleken is dat bottom up afspraken vanuit de visserijsector door vissers onderling veel beter werken dan top-down bepalingen vanuit overheden.

Naar aanleiding van alle commotie rondom de pulsvisserij, wilde de jongerenorganisatie van GroenLinks - ‘DWARS’ genaamd - zich goed informeren. Ze organiseerden afgelopen dinsdag 24 april een bijeenkomst in Wageningen en nodigden een visserman, een onderzoeker en een bestuurder uit om over het dossier te spreken.

Als visserman vertelde Maarten Drijver over zijn familiegeschiedenis in de visserij, de technische ontwikkeling van de puls en de samenwerkingen tussen visserij en onderzoek. Onderzoekster Nathalie Steins van WMR sloot daarop aan en vertelde over de ontwikkelingen in het onderzoek rondom de puls. Geert Post, wethouder van Urk sloot de avond af met een verhaal over de Europese politiek.

Vergeten...
Kritische vragen uit het publiek, zoals ‘Is het onderzoek naar puls te laat ingezet?’ werden beantwoord. ‘Puls is inmiddels het meest onderzochte tuig dat er is’ stelde Maarten Drijver. Nathalie Steins, onderzoeker van WMR kon dit bevestigen en voegde daaraan toe dat het inmiddels ook het tuig is waar het meeste over geschreven is in de krant.

Op de vraag hoe de stemming in het Europees Parlement dan toch zo heeft kunnen uitpakken, antwoordde Geert Post, wethouder van Urk: “Wij waren zo enthousiast, we zijn vergeten de andere lidstaten mee te nemen!”

Voor VisNed gaat het er om dat vissers in de nieuwe situatie die zich nu ontwikkelt op de Noordzee, en die onvermijdelijk lijkt, wel kunnen blijven vissen. Op een moderne en duurzame manier. De ontwikkelingen gaan heel snel. Daarom een update.

De ontwikkelingen rond de energietransitie gaan zoals gezegd echt supersnel. Er staat enorme politieke druk op een energieakkoord. Grootschalige uitrol van Wind op Zee lijkt onvermijdelijk. Daarbij dreigt visserij in de verdrukking te komen en het kind van de rekening te worden. Dat wil VisNed niet laten gebeuren. Daarom doen we actief mee in een overleggroep onder leiding van oud VNO-NCW directeur Niek Jan van Kesteren. Een overleg op initiatief van Stichting De Noordzee, waar directeuren en voorzitters van alle betrokken organisaties uit industrie, visserij, natuur en milieu en rijksoverheid aan tafel zitten.

Energietransitie in versnelling
We staan aan de vooravond van een enorme verandering in energiegebruik. Men noemt dat ‘elektrificatie’. Fossiele brandstoffen en aardgas als energiebron moeten in hoog tempo vervangen worden door elektriciteit. En erg veel van die elektriciteit moet op de Noordzee worden opgewekt. De Noordzee wordt DE belangrijkste leverancier van vernieuwbare energie. Daar kunnen we allemaal iets positiefs of iets negatiefs van vinden.

Daar kunnen we tegen te hoop lopen en tegen protesteren. Maar het lijkt onvermijdelijk dat het gaat gebeuren. En op een schaal die wij ons nu nog niet kunnen voorstellen. Het is daarom absoluut onwaarschijnlijk dat er op ongewijzigde manier op de Noordzee gevist kan blijven worden. 

Gestuurde verandering
Het kabinet zet op een voortvarende manier de energietransitie in gang. VisNed schrikt van het tempo waarin zaken gebeuren en maakt zich zorgen over de kennelijke roekeloosheid van het proces. Voor visserij zijn het de turbines en de kabels die hinder veroorzaken. En de verzekeringsperikelen maken normale bedrijfsvoering onmogelijk. Dus moet er gekozen worden.

En die keuzes zijn voor VisNed simpel: Of de visserij wordt in 1 keer uitgekocht (en daar is VisNed geen voorstander van) of er komt een transitie naar een innovatieve vissersvloot die past bij de nieuwe werkelijkheid. Een vloot die er anders uit ziet en die een aantal schepen omvat dat past bij het duurzame nieuwe vissen. Die insteek van het VisNed-bestuur is overigens niet nieuw, de eerste aanzet werd in januari 2017 gegeven tijdens een brainstormsessie van PO-bestuurders in Utrecht. 

Overleg over nieuwe toekomst
VisNed gaat daarvoor heel snel een overleg met de belangrijkste spelers op de Noordzee in gang zetten. Met de turbinebouwers en de kabelleggers. Maar ook met natuurorganisaties. Zodat we bij een volgende bijeenkomst in de maand juni een gezamenlijke aanpak kunnen presenteren. Vanuit de maritieme industrie is VisNed benaderd over het ontwikkelen van “precisievisserij’ in en rondom windparken.

Tennet en Ministerie EZK bij VisNed bestuur
Gezien de snelheid waarmee plannen ontwikkeld worden en de omvang van die plannen heeft VisNed vertegenwoordigers van Tennet en het Ministerie van Economische Zaken en Klimaat uitgenodigd voor een bijpraatsessie tijdens de bestuursvergadering van 16 mei.

Hoe verhoudt zo'n miljoenenbedrijf als MSC zich nu eigenlijk tot de mensen waar het uiteindelijk om gaat: de vissers die aan al die voorwaarden moeten voldoen? En schiet MSC haar doel niet voorbij omdat het allemaal veel te ingewikkeld wordt? Pim Visser vroeg het de MSC-directie afgelopen maandag tijdens een bijeenkomst in Brussel.

Het MSC-label groeit wereldwijd en de vraag naar gelabelde producten neemt toe. Toch betekent dit niet dat gecertificeerde visserijen achterover kunnen leunen. Assessments dreigen hopeloos gecompliceerd te worden en de druk en kritiek van NGO's neemt toe. Daarnaast lijkt MSC zich te begeven op gebieden waar een ecolabel zich ver van zou moeten houden.

De ontwikkelingen en de richting van het label werden besproken door de leden van ASF tijdens hun jaarlijkse vergadering voorafgaand aan de Seafood Expo in Brussel. De Associaction of Sustainable Fisheries (ASF) is een wereldwijde organisatie waarin MSC gecertifeerde visserijen vertegenwoordigd zijn. Samen zijn de leden verantwoordelijk voor zo'n driekwart van de totale wereldwijde MSC aanvoer. De leden varieren van grote rederijen met trawlers tot visserijorganisaties die familiebedrijven vertegenwoordigen, van Purse-seiners tot handlijnvissers. Er was dus een hele diverse club vertegenwoordigd. Pim Visser en David Ras waren in Brussel om de CVO als lid van ASF te vertegenwoordigen.

MSC ontwikkelingen
Door de toenemende druk van NGO's worden de nieuwe standaarden die opgesteld worden almaar strenger en strenger. Voor veel visserijen kan dit problemen opleveren met hercertificering. Assessements worden daardoor telkens gecompliceerder en dat betekent dat meer specifieke (wetenschappelijke) kennis en mankracht benodigd zal zijn om assessments succesvol te doorlopen. Dit kan botsen met het belang van MSC om zoveel mogelijk visserijen te certificeren. Het label wordt (vooral in West-Europa) immers steeds meer een license to produce.

Een andere zorgenpunt is dat MSC zich op het pad van arbeidsomstandigheden lijkt te gaan begeven. Arbeidsomstandigheden aan boord zullen voor afnemers een steeds grotere rol gaan spelen, maar hier zou een ecolabel zich niet mee bezig moeten houden. Schoenmaker blijf bij je leest. Dat is ook de mening die de ASF is toegedaan. Maar dat er aangetoond moet worden dat er niet alleen in ecologisch, maar ook in sociaal opzicht zorgvuldig gewerkt wordt is duidelijk.

Miljoenenindustrie dreigt aansluiting met haar vissers te verliezen
De leiding van MSC die een gedeelte van de vergadering aanwezig was presenteerde de richting die het label op gaat de komende jaren. Er werd vooruitgeblikt op het door MSC georganiseerde Seafood Futures Forum tijdens de beurs in Brussel. Hier komen meer dan 400 journalisten, politici, ambtenaren en stakeholders op af. Een groot mediacircus dat de miljoenenindustrie die het label op zichzelf al geworden is recht doet.

Pim Visser stelde daarom de vraag aan MSC directeur Rupert Howes hoe zo'n miljoenenbedrijf zich nu eigenlijk verhoudt tot de mensen waar het uiteindelijk om gaat: de vissers die aan al die voorwaarden moeten voldoen en of MSC haar doel niet voorbij dreigt te schieten omdat het allemaal veel te ingewikkeld wordt. Veel van de aanwezigen hebben moeite om de ontwikkelingen aan hun achterban uit te leggen.

Het heeft even geduurd maar de erkenning van de digitale RI&E voor de kottervisserij is eindelijk een feit. VisNed is blij dat het werk van de werkgroep uit de Sectorraad Visserij een mooi resultaat heeft opgeleverd. De digitale RI&E tool is vanaf nu dan ook beschikbaar voor alle kottereigenaren om online in te vullen.

Op dit moment gebeuren er nog té veel (bijna) ongelukken in de visserij en we willen met z'n allen dat daar iets aan gebeurd. Dat betekent dat veiligheidsvraagstukken scherper op het netvlies moeten komen bij alle betrokkenen. Het invullen en doorlopen van de RI&E dwingt de gebruiker ertoe dat actief nagedacht moet worden over de situaties die zich aan boord kunnen voordoen en hoe deze te verbeteren zijn. We roepen ondernemers dan ook op om dit in samenspraak met de bemanningen te doen.

Verplicht
De RI&E is een wettelijke verplichting voor alle ondernemingen met werknemers die ook geldt voor de maatschappen in de kottervisserij. Het grote voordeel van de erkenning als Branche RI&E is dat nu niet alle ondernemers hun RI&E individueel hoeven te laten toetsen. Dat is nu dus al gebeurd voor de kottersector als geheel en bespaart veel tijd en kosten. Kottereigenaren hoeven de RI&E nu alleen nog maar zelf in te vullen en aan boord te hebben. De RI&E is online te vinden en in te vullen, ga hiervoor naar www.RIE.nl en zoek op kottervisserij.

Ondersteuning bij het invullen
De afgelopen periode is door de werkgroep veel werk gestopt in het beschikbaar maken van ondersteunend materiaal voor de ondernemers die een RI&E moeten opstellen. Alle benodigde informatie voor het doorlopen van de RI&E is via www.VistIkHetMaar.nl beschikbaar gesteld. VisNed leden die wat extra hulp nodig hebben of met vragen zitten kunnen hiervoor via het VisNed-secretariaat contact opnemen met David Ras.

Voor meer informatie over de RI&E verwijzen wij naar het artikel in Visserijnieuws van deze week.

Elk voorjaar presenteert Wageningen Economic Research (WER) de jaarcijfers van de visserijvloot van het jaar ervoor. Jaarcijfers zijn niet alleen interessant voor onderzoekers en beleidsmakers, ze zijn zeker ook interessant voor de sector zelf! De belangrijkste resultaten op een rijtje:

• Alhoewel het niet zo hoog is als het recordjaar 2016, is het netto resultaat voor 2017 de kottervloot (garnalenkotters, grote platviskotters, euro- en middeslagkotters en flyshoot) opnieuw goed: 73 miljoen euro netto winst. Dit is een gevolg van onder andere hoge visprijzen en lage brandstofprijzen. De onderzoekers voegen wel hieraan toe dat men in het achterhoofd moet houden dat de sector tot 2011 ernstig verlies heeft geleden en dat nog niet alle schepen hiervan zijn hersteld. 
• Schol: De stijging in de prijs van schol is opmerkelijk: van € 1,68 per kilo in 2016 naar € 2,90 per kilo in 2017. Onderzoeker Arie Mol van WER waarschuwt voor het economisch effect dat dat zou kunnen hebben op de markt: bij een hoge scholprijs zou de markt op zoek kunnen gaan naar substituten.
• Garnalen: De aanvoer van garnalen was 25% minder ten opzichte van 2016. Ook hier is de hoge prijs opvallend: € 7,45 per kilo. Er wordt hierbij opgemerkt dat een lagere constante prijs beter zou zijn voor de markt.
• Staandwant: Het aantal schepen loopt terug. De hoge huurprijs voor tong en de afnemende tongvangsten worden genoemd als verklaring.
• Mosselcultuur: Het resultaat van de sector is gestegen ten opzichte van het moeilijke jaar 2016. Opvallend zijn de hoge prijzen van consumptiemosselen: van € 0,83 euro/kg naar € 1,09 euro/kg in 2017. Dit heeft te maken met de lage productie in het afgelopen jaar.
• Nieuwe schepen: Er wordt verwacht dat er in 2018 zes garnalenkotters, twee MDV-twinrigschepen, drie flyshooters (twinrig), twee boomkorren en een boomkor twinrig in de vaart komen.

Vissen in een zee van (on)mogelijkheden
Ter aanvulling op de presentaties van de cijfers werden drie sprekers uitgenodigd om zich uit te spreken over de visserij van de toekomst. De bedreigingen voor de visserij werden nogmaals opgesomd: Brexit, windparken, gesloten gebieden, de aanlandplicht (geschat op 20-30 miljoen aan kosten) en de pulsontheffingen. Daarbij werd opgemerkt dat de visserij al eerder in staat is geweest om zichzelf door tegenslagen heen te slaan, zoals de afsluiting van de Zuiderzee, de afsluiting van zeegaten in de Delta en de sluiting van de haringvisserij in de jaren ‘70.

Kipster
Sander van der Burg (WER) richtte zich op windparken en medegebruik, onder het mom van: “If you can’t beat them join them.” Onderzoeker Pieke Molenaar (WMR) gaf zijn perspectief op de Nederlandse visserij over 10 tot 20 jaar. Hij noemt onder andere dat er internationaal wordt nagedacht over methoden om te vissen zonder netten; als de vis namelijk niet meer vast zou zitten in de kuil en aan boord zou worden gehesen, zou dat de kwaliteit van de vis kunnen verbeteren. Mogelijk zou vis zelfs levend aangeland kunnen worden, eventueel bijgevoerd onderweg.

Molenaar voegt er wel aan toe dat ontwikkelingen over het algemeen niet heel snel gaan, en dat we binnen 15 jaar waarschijnlijk niet van het net af zijn. Volgens Molenaar is een gemotiveerde vloot die wil experimenteren en daar ook de mogelijkheden toe heeft voor innovatie van groot belang. Tot slot keek Jan Willem van der Schans naar mogelijkheden op de markt, geïnspireerd door het zogenaamde ‘kipster-ei’ van de Lidl. Het idee: vraag een meerprijs voor het product op een afzetmarkt met geen of weinig alternatieven.

Op de site van WER zijn alle cijfers gepubliceerd.

De aanvoer van schol blijft achter bij de verwachtingen. Vorige week was er enig herstel maar het is nog niet duidelijk of zich dat ook doorzet, dat zal de komende weken moeten blijken. In verband met de tegenvallende aanvoer van schol ziet de PAP-commissie geen aanleiding de regeling op 100% van de basishoeveelheid te wijzigen.

Het Coördinatiecomité PAP-schol, opererend onder de CVO, monitort voortdurend de aanvoer en marktontwikkelingen van schol. De aanvoer van schol is de laatste weken ronduit teleurstellend te noemen. De PAP-commissie ziet geen reden om de regeling aan te passen. Omdat deze toch niet gehaald wordt blijft deze op 100% staan.
De aanvoer en prijsvorming van schol zag er de afgelopen periode als volgt uit:

* zonder Breskens en Den Oever. ** Urker biddagweek.

De aanvoer van schol tot nu toe van 2018 blijft nog steeds achter bij de verwachtingen en ook de benodigde hoeveelheid. Voor een belangrijk deel is dat te verklaren doordat de vangbaarheid duidelijk minder is dan in voorgaande jaren in dezelfde periode.

Nieuwe PAP-regeling schol
Met ingang van afgelopen maandag 23 april 2018 is de volgende periode van 4 weken ingegaan. Deze loopt van week 17 t/m 20 (23 april - 19 mei 2018).

Besloten is de aanvoerregeling ongewijzigd te laten zodat deze er voor de nieuwe periode van 4 weken als volgt uit ziet:
• Een vaartuig met een basiscontingent schol tot 430 ton mag in de 4-weekse periode week 17 t/m 20 maximaal 100 ton schol aanvoeren;
• Een vaartuig met een basiscontingent schol van 430 tot 860 ton mag in de 4-weekse periode week 17 t/m 20 maximaal 115 ton schol aanvoeren;
• Een vaartuig met een basiscontingent schol van meer dan 860 ton mag in de 4-weekse periode week 17 t/m 20 maximaal 130 ton schol aanvoeren.

De PAP-regeling schol kent 2 aanvullende bepalingen om de flexibiliteit te vergroten:

• Een vaartuig dat een deel van het jaar gericht op schol vist (bijvoorbeeld een pulser die omschakelt naar scholvisserij) wordt gedurende maximaal 16 weken (4 perioden van 4 weken) ingedeeld in de naastliggende hogere categorie. Een contingenthouder tot 430 ton in de categorie 430 – 860 ton; een contingenthouder 430 – 860 ton in de categorie > 860 ton.
• Het is toegestaan om de aanvoerregeling van drie 4-weekse perioden samen te voegen tot een kwartaal-contingent. De visser mag dan zelf bepalen wanneer hij deze periode invult. In deze periode mag per week niet meer aangevoerd worden dan 40 ton. Als u hiervan gebruik wilt maken, dient u dit door te geven aan de PO (inclusief de betreffende periode).
Vaartuigen die gebruik willen maken van bovenstaande flexibiliteitsbepalingen dienen dit vooraf aan te geven bij de PO.
Bovenstaande regelingen gelden ook voor de visserij in het Skagerrak.

Het eerste benuttingsoverzicht van de uitputting in 2018 van de belangrijkste Nederlandse quota voor de kottervloot. 

Het overzicht is van 4 april 2018 waarbij de aanvoer tot en met week 12 verwerkt is. Een goede vergelijking met 2017 is niet mogelijk omdat vorig jaar het 1e overzicht pas begin mei beschikbaar kwam. Desondanks lijkt het erop dat van de belangrijke soorten tong, schol en tarbot er dit jaar minder is aangevoerd dan in dezelfde periode in 2017.

In 2018 hebben de Nederlandse PO’s in CVO-verband maatregelen genomen om de benutting van een aantal nationale quota zo duurzaam mogelijk te maken en om vroegtijdige sluiting van deze quota te voorkomen. Voor zee-baars gelden door de overheid ingestelde maatregelen. Het totaaloverzicht:

PAP-regeling schol:
Een vaartuig met een basiscontingent schol tot 430 ton mag in de 4-weekse periode week 17 t/m 20 maximaal 100 ton schol aanvoeren,
Een vaartuig met een basiscontingent schol van 430 tot 860 ton mag in de 4-weekse periode week 17 t/m 20 maximaal 115 ton schol aanvoeren,
Een vaartuig met een basiscontingent schol van meer dan 860 ton mag in de 4-weekse periode week 17 t/m 20 maximaal 130 ton schol aanvoeren.

Rog: Minimum aanvoermaat: 55 cm. Een vaartuig mag per week/reis langer dan een week maximaal 40 kg per soort (stekelrog - RJC, Grootoog rog - RJN, gevlekte rog - RJM) aanvoeren. Indien van één of meerdere soorten meer dan 40 kg aangevoerd wordt mag dit in totaal niet meer zijn dan 125 kg dood gewicht. Let op: graag juiste codes gebruiken om dubbeltellingen, dus verlies van quota te voorkomen.
Bij overtreding minimum maat en/of maximale hoeveelheid wordt door de PO een heffing opgelegd van € 5,00 per kg. Deze maatregel geldt niet voor het Skagerrak.

Tarbot, griet: Minimum aanvoermaat: 30 cm. De maximaal aan te voeren hoeveelheid tarbot/griet per vaartuig per week of reis langer dan 7 dagen is door de PO’s vastgesteld op 2.000 kg dood gewicht.
Bij aanvoer van meer dan 2.000 kg en/of kleiner dan 30 cm tarbot / griet wordt een heffing van € 10,00 per kg toegepast. Ook deze maatregel geldt niet voor het Skagerrak.

Tongschar: voor tongschar geldt een minimum maat van 25 cm waarbij de tongschar van 25 – 27 cm moet worden gesorteerd in een aparte klasse: tongschar IIIb of tongschar IV.

Noorse kreeft: Noorse kreeft valt enerzijds onder Aanlandplicht maar tegelijk mogen ondermaatse Noorse kreeft gediscard worden onder de minimis-regeling, dus feitelijk is er niets gewijzigd t.o.v. vorig jaar. Daarom is de aanvoer en verhandeling van meer dan 35 stuks per kilogram door leden van PO verboden. Verder: max. 10% kreeftstaartjes per aanlanding.

Zeebaars: Minimum maat voor zeebaars voor alle vlootsegmenten is 42 cm. Gerichte visserij op zeebaars met sleepnetten en staandwant is verboden. Vaartuigen met ge-sleepte vistuigen (waaronder boomkor, twinrig, borden en fly shoot) mogen in januari en vanaf 1 april vangsten van zeebaars aan boord houden mits deze vangsten per dag niet meer bedragen dan 1 % van het gewicht van de totale vangst. De totale vangst aan zeebaars mag per maand niet meer bedragen dan 100 kg. Voor Fly shooters is dit 180 kg per maand. Nederlandse handlijn- en staandwant-vissers zijn in 2018 alleen gerechtigd zeebaars aan te voeren, wanneer zij hiervoor van RVO een vismachtiging zeebaars hebben ontvangen. Daartoe gerechtigde handlijnvissers mogen op jaarbasis maximaal 5.000 kg zeebaars aanvoeren. Staandwant-vissers mogen op jaarbasis maximaal 1.200 kg zee-baars aanvoeren.