In juni 2020 is een Noordzeeakkoord gesloten tussen de overheid, NGO's, energiesector en de scheepvaart. Omdat er in de visserijsector minderheidssteun was voor dit akkoord, heeft de visserij besloten geen handtekening te zetten. Aan dit akkoord is een Noordzeeoverleg gekoppeld, waarin de afspraken uit het akkoord worden uitgewerkt. Ook de VisNed PO's zullen geen zetel bekleden in dit overleg, ondanks de eerdere steun (met uitzondering van PO Urk) voor het Noordzeeakkoord.

Vanaf 2019 is gewerkt aan het Noordzeeakkoord, waar VisNed als penvoerder heeft opgetreden namens tien visserijorganisaties, betiteld als visiepartners. Ook de Vissersbond heeft aan dit traject meegeschreven. VisNed zelf is nooit partij geweest aan tafel, los van woordvoering namens de visiepartners..

Het Noordzeeakkoord heeft geleid tot diepe verdeeldheid in de sector, waarna het Ministerie van LNV een verkenner (Dhr. Tjibbe Joustra) op pad heeft gestuurd om uit te zoeken onder welke voorwaarden de sector toch zou kunnen aansluiten bij het Noordzeeoverleg. Het uitgebrachte rapport gaf daartoe helaas geen handvaten.

In afwachting van het advies van Joustra, heeft de visserij geen handtekening gezet onder het akkoord en zich afzijdig gehouden bij het Noordzeeoverleg. Vorige week is besloten dat de VisNed PO's geen stoel zullen bezetten bij het Noordzeeoverleg.

Hiervan heeft VisNed het ministerie van LNV officieel op de hoogte gebracht en dit is schriftelijk bekrachtigd door het ondertekenen van een gezamenlijke brief aan Tweede Kamerleden met de Vissersbond, Visfederatie en Ver. van Visgroothandelaren Urk,  door Kees van Beveren, waarnemend voorzitter van VisNed.

Daarmee is in ieder geval gerealiseerd waar de overheid en politiek steeds op aandrongen; kom met één geluid, met een gezamenlijk standpunt. Inmiddels hebben de pelagische reders het ministerie van LNV ook kenbaar gemaakt geen zetel in het Noordzeeoverleg te gaan bekleden.

Ongeveer een jaar is er gesproken over beheermaatregelen voor de visserij met Flyshoot in het Engels Kanaal. Afgelopen maandag is er tussen visserijvertegenwoordigers uit de vier betrokken landen een akkoord bereikt dat gekenmerkt kan worden als een belangrijke stap voor een duurzaam beheer van de bestanden waarop gevist wordt. VisNed is heel blij met deze belangrijke stap waarbij de internationale visserijsector zelf het voortouw heeft genomen.

Eerder is al vastgesteld dat de belangstelling voor de Flyshootvisserij de laatste jaren aanzienlijk is toegenomen. In Nederland is benutting van alle 24 vergunningen binnen afzienbare tijd aan de orde, maar met name in Frankrijk (28 vergunningen) en in Engeland (16 vaartuigen) staat deze visserij volop in de belangstelling.

Ook België heeft zes vergunningen om te Flyshooten. Iedereen is er daarom van overtuigd dat deze visserij aan haar grenzen komt van duurzaam beheer van de visgronden en de betreffende visbestanden.

Internationaal 

Vorig jaar is vanuit Frankrijk het initiatief genomen om in internationaal verband beheersmaatregelen af te spreken (ring om de vloot, touwlengte, zwaarte en dikte van het te gebruiken touw, zeedagen in VIId) alsmede het ontzien van gebieden binnen de Franse 12-mijlszone. Vanuit Nederland is geopperd om de afspraken uit te breiden naar de zuidelijke Noordzee en het hele Kanaal.

Een afspraak tussen alleen de EU-lidstaten Frankrijk, België en Nederland is echter niet zo effectief; vanwege de aanstaande Brexit is het van groot belang dat de Flyshooters uit het Verenigd Koninkrijk ook mee doen aan een Gentlemen's Agreement. Gelukkig zagen de Fransen hier het ook het belang van in.

Flyshoot compromis

Onderhandelingen tussen 4 landen met soms verschillende visies of uitgangspunten moet uiteindelijk leiden tot een voor alle partijen aanvaardbaar compromis. Dit compromis luidt:

• Aantal vergunningen; Frankrijk 28, België 6, Nederland 24, VK 17, waarbij een besluit van de Engelse overheid nog genomen moet worden,
• Maximale touwlengte: 3.200 meter + 15 % controlemarge,
• Maximale touwdikte en -gewicht: 50 mm en 2 kg,
• Aantal zeedagen in VIId; per blok van 2 weken maximaal 10 zeedagen, op jaarbasis maximaal 240,
• Gebruik minimale maaswijdte bij visserij op inktvis: 70 mm
• NL- en BE-flyshooters blijven buiten de 9 en bij Normandië buiten de 12 mijlszone (zie kaartje).

De genoemde maatregelen gelden vooralsnog alleen voor de Flyshootvisserij. Er wordt contact opgenomen met Brussel om de maaswijdte inktvisvisserij in Europees verband aan te passen en voor meer vistuigen te laten gelden.

Ingangsdatum

Er wordt aan gewerkt om het Gentlemen Agreement 1 november as. in te laten gaan, de uitwerking via een advies van de Noordwestelijke wateren-adviesraad (NWWAC) aan de lidstaten wordt door Frankrijk z.s.m. ter hand genomen. 

We moeten bedenken dat deze afspraken een eerste stap zijn in een gezamenlijk beheer. Urk had bijvoorbeeld graag gezien dat de zeedagenregeling effectief en ook voor andere gebieden zou gaan gelden. Andere partijen waren (nog) niet zover.

Evaluatie van deze maatregelen vindt aan het einde van de aanstaande winterperiode plaats, er zal dan met name worden gekeken naar de afspraken over de visserij-inspanning.

Ten aanzien van de beperking van het aantal losplaatsen in Boulogne sur Mer is afgesproken dat er op korte termijn een bijeenkomst belegd wordt met de havenautoriteiten waarbij de Franse visserijorganisaties Nederland zal steunen voor uitbreiding hiervan.

De Britse visserij zwelgt in haar gevoel van onrecht, maar de realiteit is dat zij in 1983 maar liefst 26% meer quotum toebedeeld kreeg dan waar ze volgens de verdeelsleutel van destijds recht op had. De Europese visserijorganisaties vinden dat ze dat voordeel eerst moeten inleveren, voordat over een nieuwe verdeelsleutel gesproken kan worden. Als ze dat niet willen, dan moeten ze de huidige verdeling accepteren. Maar de Britten spelen hard spel en visserij dreigt dan toch wisselgeld te worden.

Deze week zijn er over visserij weer intensieve gesprekken gevoerd tussen de teams van de onderhandelaars Barnier (EU) en Frost (VK) en staat de Brexit op de agenda van de Europese top van regeringsleiders die deze dagen plaatsvindt. De onderhandelingen naderen de eindfase en dan is er een gevaar van last minute deals, die voor de één voordelig uit kunnen pakken en voor de ander rampzalig. 

You can't have your cake and eat it too

De Britten hebben een mooie uitdrukking voor dit soort situaties: 'je kunt de cake niet tegelijk bewaren en opeten'. De Britten willen het beste van twee werelden, maar ze moeten zich realiseren dat ze afhankelijk zijn van de Europese markt om hun vis te verkopen. Ook moeten ze zich realiseren dat ze eigenlijk meer hebben gekregen dan ze verdienen, 26% extra quotum. 

Vrije toegang tot elkaars wateren en een voortzetting van de goede quotumverdeling zou een evenwichtige uitkomst van onderhandelingen zijn, ook voor de Britten. Het heeft dan ook geen pas om op basis van onterechte claims van achtergesteldheid onderhandelingen te traineren.

Greenpeace voor de kar gespannen

Ondertussen lobbyen NGO’s voor een supergroen Engels visserijbeleid na de Brexit. Ze zien hun kans schoon om voor de EU uit te lopen qua natuurbeleid; deze week nog viel Greenpeace een vriestrawler van Nederlandse eigenaren aan, terwijl ze zwijgen over de grote(re) trawlers van de eigenaren in Schotland en op de Shetlands.

De actie tegen de Nederlandse trawler komt ten gunste van de schepen van Schotse multimiljonairs, die likkebaardend hun kans afwachten om de Brexitbonus van (hopelijk) extra quotum te incasseren. Quotum wat toebehoort aan vissers uit Denemarken, Zweden, Ierland en Nederland.

Zo laat Greenpeace zich op goedkope wijze voor de kar van de Brexiteers spannen, en dat deze acties uitgevoerd worden met een schip dat onder Nederlandse vlag vaart, maakt deze hypocriete acties alleen maar schaamtelozer.

Update standpunt EU

De laatste informatie uit de Europese top is dat de Europese Unie bij het eerder gestelde mandaat blijft en aan het VK de dringende oproep doet haar positie op te schuiven richting EU. Het samenwerkingsverband van Visserij industrieën binnen EUFA heeft haar waardering hiervoor inmiddels uitgesproken.

Velen zien Closed Circuit TV – cameratoezicht (CCTV) als ideaal systeem om de controle op de aanlandplicht te perfectioneren. Voor VisNed is en blijft dit absoluut onacceptabel, juist omdat wij de praktijkervaring hebben en zien dat camera's aan boord van een schip geen adequate vorm van controle kúnnen zijn, zeker niet voor bijvoorbeeld de aanlandplicht.

In het maandelijks overleg Uitvoeringsagenda Aanlandplicht overleggen overheid, wetenschap, toezichthouders en sector over allerlei beleidsmatige en praktische zaken rond de aanlandplicht. 

Alle genoemde partijen zijn er van overtuigd dat aanlandplicht in haar huidige vorm er nooit had mogen komen omdat deze onwerkbaar is. Deze aanlandplicht is niet uitvoerbaar en naleefbaar (door de vissers) en niet handhaafbaar (door de overheid).

De aanlandplicht is in de visserijpraktijk nog niet compleet vastgelopen, dankzij de reeks van ontheffingen en vrijstellingen. Zo hoeft de boomkor 80 – 119 mm geen ondermaatse schol aan boord te houden en aan te landen dankzij een uitzondering vanwege 'hoge overleving', een uitzondering die toegekend is omdat  vanuit VisNed het project Fully Documented Fisheries (FDF) loopt. 

Dit project, waarbij onderzoek wordt gedaan naar cameraregistraties, waaraan in Nederland zeven kotters deelnemen. De handhaafbaarheid van de aanlandplicht blijft een probleem, maar camera's zijn hier geen oplossing voor, hooguit kunnen ze ingezet worden als hulpmiddel voor automatisering van de verplichte registratie.

Nederland is tegen gebruik van camera's als controlemiddel

Binnen Europa (Lidstaten, Europese Commissie, Europees Parlement en ook het Europese Controleagentschap) wordt wel nagedacht over het (verplicht) gebruik van camera’s om te controleren wat aan boord komt en wel of niet opgeslagen in het visruim of gediscard wordt.

Hiertegen is terecht veel weerstand, ook vanuit Nederland. De overheid, waaronder de NVWA, zien veel (praktische) bezwaren tegen het toepassen van camera’s als controlemiddel, dit mag echter wel duidelijker worden uitgedragen in Europa.

NSAC brengt advies uit over camera's aan boord

Vanuit de Noordzee Adviesraad (NSAC) is een focusgroep begonnen met gesprekken over het gebruik van camera's als controlemiddel. De NSAC wil een afgewogen en genuanceerd advies geven over dit complexe onderwerp. Een NSAC advies is van belang omdat het een gezamenlijk advies is van visserij en van NGO’s.

Dat is geen garantie voor succes, maar het kan wel een bijdrage leveren. Ondertussen werken ook Europêche en de Europese Associatie van PO's (EAPO) aan een gezamenlijke standpunt notitie over het onderwerp camera’s aan boord. Vanuit onze praktijkervaring kan VisNed een duidelijke bijdrage leveren aan de discussie over wat wel, en wat zeker niet werkt.

Rode lijn

Tijdens de laatste bijeenkomst van de Uitvoeringsagenda heeft de vertegenwoordiging van VisNed een duidelijke rode lijn getrokken. Indien er door politiek, beleid en/of toezicht toch een beweging gemaakt wordt ten faveure van cameratoezicht als controlemiddel, dan trekt VisNed met onmiddellijke ingang de stekker uit het huidige FDF-project, ongeacht de gevolgen voor de vrijstelling aanvoer ondermaatse schol (die in principe loopt tot 2023).

VisNed wil met dit project een bijdrage leveren om te kijken naar verbetering van dataverzameling met behulp van FDF, maar we gaan beslist niet meehuilen met de wolven in het bos.

Wij staan lijnrecht tegenover de NGO’s, beleidsmakers en politici in Europa die op basis van onjuiste aannames denken dat camera’s het ultieme middel zijn om visserijactiviteiten te controleren en bespioneren. Daarover kan geen enkele twijfel en/of onduidelijkheid bestaan.

Afgelopen maandag voerde de Tweede Kamer een Algemeen Overleg (AO) over visserij met Minister Schouten. Er was veel aandacht voor de illegale acties van Greenpeace, het Noordzeeakkoord, IJsselmeer, paling en het doden van gevangen vis.

Alle partijen spraken de Minister aan op het wangedrag van Greenpeace. Dat leidde tot enige hilariteit toen D66 en de PVV, partijen die het niet vaak met elkaar eens zijn al in de eerste termijn hetzelfde standpunt innamen. De actie van Greenpeace werd kamerbreed afgekeurd, ook de Minister was fel in haar bewoording, waarmee ze het gedrag van Greenpeace veroordeelde. 

Noordzeeakkoord

Voor de visserij is deelname van Greenpeace als 'partner' in het Noordzeeoverleg een heikel punt, ook vanuit de Kamer kwam de oproep om Greenpeace niet meer uit te nodigen voor het Noordzeeoverleg. Hierop werd door Minister Schouten aangegeven dat Greenpeace niet de kans wordt geboden het overleg op te blazen; geen één partij mag het Noordzeeoverleg gijzelen, het overleg gaat door.

Over het Noordzeeakkoord werden door bijna alle partijen de nodige kritische vragen gesteld. Meerdere Kamerleden gaven aan dat een Noordzeeakkoord en Noordzeeoverleg zonder de vissers eigenlijk niet kan. 

Het akkoord gaat niet alleen over visserij, maar is veel breder. In het kabinet is het dossier de verantwoordelijkheid van Minister van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat. Het akkoord is een gegeven en de gemaakte afspraken zijn de basis voor overleg, aldus Schouten.

Omdat dit AO alleen over visserijaspecten ging, is verdere inhoudelijke behandeling van het Noordzeeakkoord en de 'governance' structuur doorgeschoven naar een specifiek overleg hier over. Dit overleg moet nog voor het einde van dit jaar plaatsvinden met de Ministers van IenW en LNV. 

Borkumse Stenen en Friese Front

Vanuit de Kamerleden werd aangedrongen op overleg over Friese Front en Borkumse Stenen, waarover de Minister duidelijk was: overleg hier over is geen probleem, de deur staat ten allen tijde open  voor de vissers maar voor haar is het Noordzeeakkoord wel het uitgangspunt. Het huidige sluitingsgebied Friese Front is een alternatief op volledige sluiting van het Friese Front.

Voor de Borkumse Stenen is reparatie mogelijk, alleen dan moet de visserij wel aan tafel komen, aldus de Minister. Ze gaf aan dat haar ambtenaren in de startblokken staan om met de sector over kaarten te praten. De sector wilde echter wachten op het Joustra advies. Nu dat bekend is kan de sector kiezen, wel of niet meepraten. De Minister herhaalde dat haar deur open staat. 

Transitiefonds

Over de koppeling tussen akkoord en geld werden diverse opmerkingen gemaakt. Diverse Kamerleden waren verontwaardigd dat de Minister het geld had laten staan, terwijl de sector het akkoord niet heeft ondertekend.

De Minister reageerde daarop dat het budget is blijven staan omdat ze de voorstanders niet wil benadelen, echter gaf ze aan dat de besteding van het budget aan tafel bij het Noordzeeoverleg wordt ingevuld en als de visserij niet mee wil doen de overheid zelf gaat inkleuren hoe de sanerings- en innovatiebudgetten besteed worden. 

Garnalenvisserij

Er kwamen vanuit de Kamerleden diverse vragen over de garnalenvisserij en het uitblijven van zelfregulering binnen de sector. Een kip-ei discussie waarbij de overheid uitgaat van naleving en de vissers vragen om handhaving, sanctiebeleid van sommige PO's ter discussie staat en er twijfel is vanuit de kamer of de visserij in staat is een controlerende taak op zich te nemen.

Breed debat

Zoals gezegd was het een breed debat, met heel veel onderwerpen. Brexit en de importen van goedkope platvis uit het buitenland kwamen aan de orde. De IJsselmeervisserij, met opnieuw ingrijpende maatregelen, en de palingvisserij kregen relatief veel aandacht.

Ook was er aandacht voor dodingsmethoden en stressvermindering bij vissen, een thema waarvan gelukkig het merendeel van de betrokkenen realisme naar voren brengt, in tegenstelling tot bij veel andere thema's.

Er gelden in de Noordzee en het Skagerak voor de visserij op kabeljauw extra beschermingsmaatregelen in de vorm van gesloten gebieden. Er zijn door de Europese Commissie criteria opgesteld onder welke omstandigheden toch in deze gebieden gevist mag worden. RVO heeft hierover brieven gestuurd aan betreffende vaartuigen.

Er is sinds 1 juli in Noorse wateren en sinds 15 augustus in EU-wateren van de Noordzee en het Skagerrak sprake van een aantal gesloten gebieden. In Noorse wateren geldt deze sluiting voor alle vistuigen, in EU-wateren heeft de boomkor vrijstelling. Hiervoor verwijzen wij naar het artikel daarover in een eerdere VisNed-nieuwsbrief.

Uitzondering voor schepen met minder dan 5% kabeljauw 

In verband met deze herstelmaatregelen heeft de Europese Commissie aan Nederland verzocht aanvullende informatie te verstrekken. Het gaat hierbij om een lijst van vaartuigen die in de periode 2017-2020 minder dan 5% kabeljauw hebben aangevoerd. 

RVO heeft onlangs een brief gestuurd aan de vissers die voldoen aan het criterium van minder dan 5% kabeljauw aanvoer per reis. Zij mogen bij ongewijzigd gebruik van het vistuig blijven vissen in deze gebieden, mits voldaan blijft worden het criterium maximaal 5% kabeljauw per reis.

Voor vissers die geen brief hebben ontvangen is het overigens niet verboden om in de gesloten gebieden te vissen. Ook zij mogen in deze gebieden vissen, mits tijdens die visreis aan tenminste één van de gestelde criteria wordt voldaan; maximaal 5% kabeljauw of technische voorziening zoals opgenomen in de bijlage bij de brief van de RVO.

Brief aan boord

Bij het binnen komen van de gebieden in EU-wateren zal de NVWA een signaal afgeven over de aanvullende maatregelen. De brief vereist geen actie van de visserman, wij adviseren deze aan boord te bewaren. Nu eind dit jaar Brexit een feit wordt zullen nieuwe maatregelen in EU-Noorwegen-VK-verband besproken en besloten moeten worden.

Voor meer informatie en vragen kan contact opgenomen worden met Geert Meun via gmeun@visned.nl.

Op 15 oktober vond een online bijeenkomst plaats over de Kaderrichtlijn Marien (KRM), milieubeleid gericht op het verbeteren van het mariene milieu. We hebben vanuit de visserij al jaren te maken met Natura2000 en het Gemeenschappelijk Visserijbeleid, maar ook de KRM brengt beperkingen met zich mee die de visserij aan den lijve ondervindt. Het dossier blijft aandacht vragen en kent andere 'spelers', met minder inhoudelijke kennis van visserij(beleid).

De KRM is niet nieuw, er zijn al diverse gebieden waar visserijbeperkende maatregelen van kracht zijn, voortvloeiend uit de KRM. De toegenomen focus op milieuvervuiling en de aanleg van offshore windparken, maken de KRM wel erg relevant, omdat hier maatregelen uit voortvloeien die betrekking hebben op onderwatergeluid (zoals heien), toevoeging aan energie aan het systeem (zoals elektromagnetische velden) en hydrodamiek (zoals veranderde stromings- en sedimentatiepatronen). in die zin kan de KRM dus remmend werken op de aanleg van windparken, maar er is ook een keerzijde.

Visnetten belangrijk thema

De KRM is namelijk nauw verwant aan vervuilingsthematiek, en er liggen dan ook directe verbanden met de Single Use Plastics richtlijn en de Havenontvangstrichtlijn, die betrekking hebben op de productie, verkoop en inname van visnetten en -tuigen. Er ligt een grote focus op het verminderen van plastics in zee, en daarmee ook pluis.

Er wordt toegewerkt naar een uitfasering van pluis in 2027 en de actieve bijdrage van visserijafval aan marien zwerfvuil wordt in het kader van KRM gemonitord. Vanuit de sector werken we hier natuurlijk op positieve wijze aan mee, o.a. door Fishing for Litter, wat dan ook wordt opgenomen in het kader van de KRM.

Andere insteek

De KRM valt onder het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat, en Europees onder DG ENVI. De kennis van visserij zit echter vooral bij het Ministerie van LNV en DG MARE. Dat betekent dat we scherp moeten zijn op 'bedrijfsfoutjes', voortkomend uit een gebrek aan kennis van de visserij, maar ook scherp moeten zijn op een onrealistisch groene insteek - daar de achtergrond van het beleid 'milieu' is en niet 'voedselvoorziening'. VisNed houdt hierover nauw contact met IenW, LNV en Rijkswaterstaat. 

Wrang: in de 'Dutch Food Week', waar we met zijn allen roepen om steun aan lokale producenten, lukt het niet in dit in de praktijk waar te maken. De Nederlandse visverwerkende industrie heeft veel belang bij goedkope importvis, want de vraag groeit en de aanvoer van Noordzeevis wordt minder. Tegelijk gaat dit ten koste van de markt voor onze vissers, daarom zijn er importheffingen ingesteld. Handelaren willen echter een lage inkoopprijs en pleiten voor importen zonder heffingen. En die lijken ze nu van de EU te gaan krijgen.

De EU heeft vorige week een lijst gepubliceerd met daarin alle hoeveelheden vis die zonder importheffingen in de EU ingevoerd mogen worden. Daar staat 10.000 ton platvisfilet op (daar is meer dan 35.000 ton onbewerkte vis voor nodig) en nog eens 7.500 ton diepgevroren hele platvis.

Zulke aanzienlijke hoeveelheden goedkope platvis hebben een drukkend effect op de afslagprijzen in Nederland. Een prijsdaling bij Schol 4 van 17% ten opzichte van 2019 is inmiddels realiteit.

Tegenstrijdigheid visie en uitvoering LNV

Tot onze verbazing lijkt ons eigen Ministerie van LNV deze extra goedkope importen bij de EU te propageren. Het Ministerie heeft de mond vol over kringlopen, circularieit, lokale voedselproductie en de kracht van de regio, maar in de praktijk heeft men oor en oog voor handelaren op zoek naar goedkope producten van ver weg.

De prijzen op de visafslagen staan onder druk, COVID-19 en de horecasluitingen maken het de vissers moeilijk omdat de vers- en nichemarkten wegvallen, maar blijkbaar ziet of snapt men niet dat import en verse aanvoer corresponderende vaten zijn.

We worden intussen zelfs door buitenlandse collega's aangesproken op de tegenstellingen in beleid. Men begrijpt (ook) niet waarom de Nederlandse aanvoerders zo in de steek gelaten worden door hun eigen overheid.

Marginale verhoging, tot je de vis mag bakken

In de Tweede Kamer werd de Minister afgelopen maandag bevraagd over de toename van goedkope importvis, maar zij meldde dat het om een marginale verhoging zou gaan. Die mening delen wij niet. Het gaat om 7.500.000 kilogram vis, wat gelijk is aan de aanvoer van een flink aantal gerichte scholvissers of de aanvoer van een aanzienlijk deel van de 80mm tong vloot.

Dat is niet ‘marginaal’, dat is ‘enorm’ en dat is je eigen vloot om zeep helpen. Helaas lijkt het pleit beslecht en is de schade voor de komende twee jaar aangericht.

Bij de nieuwe vaststelling van belastingvrije importen in 2022 gaan we vanuit onze Europese organisaties EAPO en Europêche op tijd en met volle kracht de barricaden op, helaas blijkbaar ook tegen onze eigen overheid.

Importvis is een realiteit, maar dat mag niet ten koste gaan van onze eigen vissers en zeker niet als je als overheid zegt het tegenovergestelde voor te staan. Lokaal tot aan de voordeur.

Vorige week maandag spraken de lidstaten rond de Noordzee over de Duitse plannen. Vanuit de Noordzee AC was er waarneming bij dat overleg. De gebiedsbescherming in de Sylt is een heet hangijzer in de Duitse politiek. Intern is er een Duits compromis bereikt, maar wel over de rug van Nederlandse vissers. Een goede economische impactanalyse van de rampzalige effecten van dat compromis ontbreekt. Zolang de Duitsers blijven weigeren om de economische impact mee te wegen, kan Nederland niet instemmen.

Al eerder schreven we over de Duitse plannen waar overleg over is met de Minister van LNV, onze Duitse, Belgische en Deense collega’s en met de Tweede Kamer. Inmiddels is duidelijk dat niemand blij is met de Duitse plannen, waarvoor niet alleen de ecologische, maar ook de economische onderbouwing ontbreekt.

Er is al met al geen onderbouwing die een verbod op bodemvisserij rechtvaardigt en er wordt geen geld beschikbaar gesteld om getroffen ondernemingen schadeloos te stellen. 

Als er geen zicht komt op de desastreuze gevolgen van de Duitse natuurplannen, dan mogen de andere lidstaten niet instemmen met deze gebiedssluitingen. Het oplossen van interne Duitse politieke problemen mag niet gebeuren over de rug van kustgemeenschappen en familiebedrijven.

Op 31 december 2018 is er een Europese Verordening in werking getreden die Europees gevlagde vaartuigen van 500GT en meer verplicht een inventarisatie van gevaarlijke materialen uit te laten voeren. Dit wordt gedaan met het oog op het in de toekomst veilig en milieuverantwoord kunnen slopen en recyclen van schepen. Na deze inventarisatie ontvangt het betreffende visserijbedrijf hier een certificaat van. 

Zoals in onze nieuwsbrief van 18 maart 2020 al gemeld, hebben schepen van 500GT en meer een ‘Certificaat Inventaris Gevaarlijke Materialen aan boord’ nodig. Op een nieuwbouw schip dat gaat varen onder EU-vlag moet sinds 31 december 2018 een actueel inventariscertificaat van gevaarlijke materialen aanwezig zijn. Voor bestaande EU-schepen is het inventarisatiecertificaat verplicht vanaf 31 december 2020.

Schepen uit niet-EU-landen (bijv. Brits gevlagde schepen) die 500GT of meer hebben moeten ook per 31 december 2020 bij het aandoen van een Europese haven beschikken over een inventaris van gevaarlijke materialen. Deze verplichting geldt niet voor schepen die kleiner dan 500GT zijn. Voor schepen groter dan 75 meter is er een aparte regeling.

In het overleg met ILT heeft VisNed op dit onderwerp gepleit voor een vrijstelling van deze verplichting voor vissersvaartuigen. Daarbij is gewezen op het beperkte aantal vissersvaartuigen wat het betreft, de aanzienlijke kosten die dit met zich meebrengt die eens in de vijf jaar terugkeren en het gebrek aan capaciteit bij de klassenbureaus om iedereen op tijd te voorzien van een dergelijk certificaat.

Helaas ziet ILT geen ruimte in de Europese Verordening om als lidstaat Nederland een uitzondering te maken voor vissersvaartuigen hierop.

De eigenaar van een Nederlands schip kan het inventariscertificaat in Nederland aanvragen bij een erkend klassenbureau. Voor een overzicht van de erkende klassenbureaus [klik hier]. Een inventariscertificaat is maximaal 5 jaar geldig.

Wanneer tussentijds aanpassingen worden gepleegd aan het schip die van invloed zijn op een van de in de lijst genoemde gevaarlijke materialen moet de inventarisatie opnieuw worden uitgevoerd. Voor het overzicht van gevaarlijke stoffen [klik hier].

Vandaag, vrijdag 16 oktober 2020, vind een online bijeenkomst plaats over de tweede openstelling (call for proposals) voor onderzoek voor Duurzame Visserij, van NWO. De regeling gaat naar verwachting eind oktober 2020 open, onderzoeksvoorstellen kunnen ingediend worden tot 9 februari 2021.

De regeling is bedoeld voor onderzoek naar verduurzaming van de visserij, op basis van drie thema's:

• Maritieme techniek gericht op de primaire visserij 
• Vangsttechnieken en -methoden
• Verwerkingstechnieken op zee

Er is per onderzoeksvoorstel minimaal €500.000 tot maximaal €2.150.000 subsidie beschikbaar voor onderzoeksprojecten met een maximale looptijd van zes jaar, maar alleen onderzoeksinstituten kunnen aanvragen. Meer informatie is te vinden op de website van NWO.

Mocht u met een idee rondlopen of zoekt u samenwerkingspartners voor onderzoek naar verduurzaming van de visserij, dan kunt u contact opnemen met Sarah Verroen; sverroen@visned.nl 

Het is najaar, dat betekent dus dat de jaarlijkse Bedrijfssurvey Tarbot & Griet weer wordt uitgevoerd. De UK 237 beet twee weken terug het spits af gevolgd door de UK 284 terwijl op het moment van schrijven de UK 64 zijn surveyweek aan het afronden is. Ondanks de COVID-19 pandemie gaat de survey dus gewoon door, zij het anders dan in voorgaande jaren.

Geen onderzoekers aan boord
Vanwege het coronavirus was het niet mogelijk om sector- en Wageningen Marine Research (WMR) medewerkers mee aan boord te sturen omdat het aan boord, met twee opstappers extra, simpelweg niet te garanderen is de onderlinge afstand voldoende in acht te kunnen nemen.

Omdat de opstappers dus niet in staat zijn aan boord de gegevens te verzamelen voeren de schepen de survey zelfstandig uit na een periode van zorgvuldige planning in overleg met WMR,de schippers van de deelnemende kotters en de sectorvertegenwoordigers in het project. Dit betekent dat de bemanning alle tarbot en griet uit de vooraf geplande surveytrekken apart labelt en opslaat.

Verwerking aan wal
In plaats van opstappers die aan boord de survey vis doormeten en wegen gebeurd dit nu aan wal in de visafslag van IJmuiden. In samenwerking met VisNed, Vissersbond en WMR medewerkers worden alle vissen individueel gewogen, gemeten en de benodigde hoeveelheid otolieten (gehoorsteentjes) gesneden voor de leeftijdsbepaling en worden de gegevens genoteerd voor verwerking door WMR.

Motivatie voor onderzoekssamenwerking 2.0
De jaarlijkse gerichte Bedrijfssurvey Tarbot & Griet is onderdeel van het EFMZV project Onderzoekssamenwerking 2.0 en heeft als doel om gegevens te verzamelen die moeten bijdragen aan een betere bestandsschatting voor deze soorten omdat de informatie volgens ICES tot nu toe te beperkt was om dit nauwkeurig te kunnen doen.

Schipper Jan Koffeman van de UK-284 vertelde in een gesprek met Tim Haasnoot van ProSea in Visserijnieuws waarom hij deelname aan de survey belangrijk vindt. 
In dit project werkt VisNed samen met de Nederlandse Vissersbond, WMR, de Redersvereniging voor de Zeevisserij, ProSea en Stichting De Noordzee.

Nadat Greenpeace twee weken geleden voor eigen rechter speelde door stenen op de Doggersbank te dumpen, is het deze week weer raak. Een trawler is door de actiegroep geënterd. Los van het feit dat dit vissersschip zich volledig aan de wet hield, is het ook nog zo dat Greenpeace goedkoop meelift op de Brexit sentimenten, ten koste van bedrijven die zich gewoon aan de regels houden.

Greenpeace staat onder druk. Er zijn steeds meer natuur- en milieuorganisaties en los van toegenomen concurrentie om leden, roepen hun acties meer weerstand dan waardering op.

En dat is terecht: deze week tijdens het Algemeen Overleg visserij  kreeg Greenpeace vanuit de Tweede Kamer opnieuw zware kritiek omdat ze willens en wetens de levens van vissers in gevaar brengen. Nu was hun actie meer gericht op een publiciteitsmomentje, maar wel ten koste van Nederlandse bedrijven die binnen de kaders van de wet opereren. 

Legale visserij

Greenpeace claimt dat het betreffende schip, de Helen Mary van Parlevliet & Van der Plas in een beschermd gebied viste. Echter, het is met natuurbescherming altijd de vraag wat er beschermd wordt, waarom en hoe.

In dit geval gaat het om een gebied wat is aangewezen als Marine Protected Area (MPA) voor bodemsoorten en waarvan het internationale besluitvormingsproces nog niet is afgerond  Om die reden en omdat de Helen Mary niet op bodemsoorten vist, de netten zweven door het water, opereert dit vaartuig volkomen legaal in dit natuurgebied.

Onbetrouwbaar en agressief

Het heeft er alle schijn van dat Greenpeace vooral goedkoop meelift op het Brexit sentiment. Greenpeace wil dat het VK na de Brexit strengere natuurwetgeving gaat hanteren dan de EU en richt haar pijlers nu op Europese schepen om meer sympathie voor deze zaak te oogsten.

Vanuit Nederland kunnen ze de sympathie wel vergeten, Minister Schouten verweet Greenpeace eerder deze week nog het Noordzeeakkoord te gijzelen met de eerdere actie. Het tolereren van een dusdanig agressieve partij aan een overlegtafel, laat staan het Noordzeeoverleg, zou dan ook geen discussiepunt moeten zijn. VisNed roept het Noordzeeoverleg dan ook op om de gesprekken met Greenpeace te beëindigen.

Er wordt momenteel gewerkt aan een Nationaal Water Programma (NWP) voor de periode 2022-2027. Hierin staan in grote lijnen de kaders beschreven voor gebruik en beheer van de binnenwateren, Noordzee en Waddenzee. Visserij is een van de oudste vormen van gebruik van onze wateren en dit moet ook in de toekomst geborgd worden.

Voorheen waren er aparte plannen voor beleid en beheer van de Rijkswateren, deze komen nu samen in één Nationaal Water Programma (NWP), wat zich uitstrekt over de periode van vijf jaar. Voor visserij geldt dat het Gemeenschappelijk Visserijbeleid leidend is, evenals de (Nederlandse) Visserijwet.

Vanuit VisNed zijn we scherp op overlap en tegenstrijdigheid in beleid, wat steeds complexer wordt omdat niet alleen visserijbeleid, maar er ook vanuit milieuwetgeving en natuurbeleid getracht wordt invloed uit te oefenen op de visserij.

Noordzee

Het Noordzeebeleid zal voor de periode 2022-2027 uitgaan van de afspraken in het Noordzeeakkoord, wat door de visserij niet is getekend. Het toegenomen ruimtegebruik op zee is de grootste factor in beleidsontwikkeling, waarbij veiligheid voorop moet staan en voedselvoorziening onderdeel moet zijn van de belangenafweging.

We zien helaas nog te vaak dat veel getoetst wordt aan afstemming met de scheepvaartsector, terwijl visserij op een significant andere wijze gebruik maakt van de (nog) beschikbare ruimte. 

Waddenzee

Voor de Waddenzee geldt dat er gekeken wordt naar de Waddenzee Gebiedsagenda 2050 en er uit wordt gegaan van bestaande ambities, gebruikers en afspraken.

Een van de punten waar we vanuit VisNed de nadruk op leggen is bereikbaarheid van de Waddenhavens. Naast de Waddenzee, zijn visserijbeperkingen op het IJsselmeer en vismigratie componenten binnen het NWP. Deze houden echter verband met de binnenvisserij.

Milieu

In onze reactie op de conceptversie van het NWP vragen wij ook aandacht voor de inzet van de visserij op het project Fishing for Litter. Vorig jaar hebben vissers  580.000 kilogram afval uit zee gevist, en de verwachting is dat dit jaar de hoeveelheid weer boven de 500.000 kilogram uit komt.

Erkenning en waardering voor deze inzet in het kader van milieuverbetering is van belang, niet alleen voor de deelnemers, maar ook voor de continuïteit van het project.

Met de inwerkingtreding van het nieuwe C188-verdrag komt er nogal wat nieuwe regelgeving op de visserijvloot af. Op alle havens worden informatiebijeenkomsten belegd, PO West en PO Wieringen zijn al geweest. De leden van PO Urk zijn op 31 oktober aan de beurt.

Aangescherpte en vooral ook nieuwe regels op het gebied van bemanningseisen, certificaten, vaarbevoegdheden en arbeids- en rusttijden. Op 15 november as. wordt het internationale C188 verdrag ook van toepassing voor de kottervloot en moet aan veel nieuwe zaken voldaan worden.

In de afgelopen tijd is in de VisNed-nieuwsbrief diverse keren aandacht geschonken aan dit dossier. Ondernemers moeten in contact treden met ILT om met de aanvraag voor het certificaat een en ander in orde te maken.

Een en ander roept veel vragen op en vandaar is besloten tot bijeenkomsten op de havens. Voor de leden van PO Urk staat deze bijeenkomst b.l.e.w. gepland:

Op: zaterdag 31 oktober as.
In: de kantine van de visveiling Urk, Westwal 2 op Urk
Om: 09.30 uur.

Nathanael Middelkoop en Pieter van Urk (Marasoft) zullen aan de hand van een PowerPoint een toelichting geven op wat er allemaal speelt en uiteraard is er ook gelegenheid tot het stellen van vragen. Noteer deze afspraak alvast.

De feiten boven tafel krijgen en zodoende de vangstmogelijkheden beter laten aansluiten op de realiteit. Dat is de inzet van VisNed binnen verschillende projecten gericht op roggen. Het project Sumaris heeft van 2017 tot en met 2020 gelopen en VisNed was betrokken als waarnemend partner, deze week vond de eindconferentie plaats. 

De doelstelling van Sumaris was om voor het Engelse Kanaal en de Noordzee concrete en internationaal gedragen beheersmaatregelen voor roggen te ontwikkelen. 

Verschillen in roggensoorten

Op zee zien vissers dat roggenvangsten toenemen, de vangstmogelijkheden zijn echter te beperkt om daar goed gebruik van te kunnen maken. De stekelrog wordt inmiddels breed als een gezond bestand beschouwd maar kan momenteel niet optimaal benut worden, onder meer vanwege het gezamenlijk quotum voor de verschillende roggensoorten.

Met de stekelrog gaat het heel goed, maar tegelijk kunnen de overige soorten binnen het roggenquotum onvoldoende nauwkeurig beheerd worden. De beheersmaatregelen die binnen Sumaris zijn ontwikkeld richten zich daarom op hogere benutting van stekelrog, en strakker beheer voor de blonde, gevlekte, koekoeks- en kleinoogrog.

Meerdere onderzoeken in één

Er zijn binnen Sumaris verschillende onderwerpen onderzocht. Zo is er onderzoek gedaan naar de roggenbestanden; verschillende roggensoorten laten een opwaartse trend zien. Daarnaast is werk verzet om de leeftijdsbepaling van roggen te verbeteren om daarmee nauwkeurigere vangstadviezen mogelijk te maken.

Roggen hebben namelijk geen gehoorbeentjes (otolieten) zoals die voor andere vissen worden gebruikt om de leeftijd te bepalen, om te zien hoe oud een rog is wordt er naar de wervels gekeken, een methode die nog niet helemaal optimaal werkt. Er is ook verder overlevingsonderzoek uitgevoerd met heel behoorlijke tot heel goede overlevingscijfers als uitkomst. Interessant is ook de een smartphone app die nog in ontwikkeling is, die op basis van een foto een rog moet kunnen identificeren.

In het project zijn diverse producten ontwikkeld om het roggenbeheer te verbeteren, zoals lesmateriaal voor visserijscholen en een identificatievideo. Daarnaast is er een kaart voor identificatie en hanteren van roggen geproduceerd voor gebruik aan boord.

Beheersmaatregelen

De beheersmaatregelen zijn er op gericht dat er een specifiek stekelrog quotum komt, zodat die soort beter benut kan worden terwijl de andere rogsoorten daar niet onder lijden. Ook richten maatregelen zich op  het gezamenlijk gefaseerd invoeren en gelijktrekken van minimummaten.

Zo kunnen roggen zich voortplanten voordat ze gevangen worden, waardoor het bestand groeit en we alleen de rente opvissen. Het eerste voorstel is om voor stekelrog een kleinere minimummaat te hanteren dan voor de andere rogsoorten. VisNed neemt actief deel aan deze beheersdiscussie.

De PAP-commissie heeft besloten de PAP-regeling schol voor de nieuwe periode op 100% van de basishoeveelheid te laten staan. De aanvoer van schol blijft achter, desondanks ligt de prijsvorming lager.

Het Coördinatiecomité PAP-schol, opererend onder de CVO, monitort voortdurend de aanvoer en marktontwikkelingen van schol. Geconstateerd kan worden dat de vangst van schol bepaald niet overvloedig is.

De aanvoer is de afgelopen periode duidelijk minder dan dezelfde periode in voorgaande jaren, desondanks is ook de prijsvorming lager wat uiteraard geen goede ontwikkeling in de markt is.

De PAP-commissie ziet geen reden om de aanvoerregeling aan te passen. Omdat beperkingen niet noodzakelijk zijn blijft deze op 100% staan. De aanvoer in tonnen en prijsvorming in Nederland sinds 2018 voor de tweede helft van het jaar ziet er als volgt uit:

Nieuwe PAP-regeling schol

Met ingang van maandag 5 oktober jl. is de volgende periode van 4 weken ingegaan. Deze loopt van week 41 t/m 44 (5 oktober – 2 november 2020). Besloten is de aanvoerregeling op 100 % te laten staan en deze ziet er voor deze periode als volgt uit:

• Een vaartuig met een basiscontingent schol tot 315 ton mag in deze 4-weekse periode maximaal 100 ton schol aanvoeren;
• Een vaartuig met een basiscontingent schol van 315 tot 630 ton mag in deze 4-weekse periode maximaal 115 ton schol aanvoeren;
• Een vaartuig met een basiscontingent schol van meer dan 630 ton mag in deze 4-weekse periode maximaal 130 ton schol aanvoeren.

Bovenstaande regelingen gelden ook voor de visserij in het Skagerrak.

Gezien de uitputting tot nu toe van het Rogquotum en het gegeven dat het gelukt is om een aanvullende ruil te doen waardoor er 27 ton rog bijgeruild wordt, is op voorstel van VisNed besloten de aan te voeren hoeveelheid rog te verhogen van 160 naar 320 kg (8 kisten). De regeling is deze week ingegaan.

De rog-regeling ziet er vanaf maandag 12 oktober jl. als volgt uit:

Roggen: Minimum aanvoermaat: 55 cm.

• Een vaartuig mag per week of reis langer dan een week totaal maximaal 320 kg roggen (stekelrog - RJC, Grootoog rog - RJN, gevlekte rog - RJM) aanvoeren.
• Let op: graag juiste codes gebruiken om dubbeltellingen, dus verlies van quota te voorkomen.
• Bij overtreding minimum maat en/of maximale hoeveelheid wordt door de PO een heffing opgelegd van € 5,00 per kg.
• Deze maatregel geldt niet voor het Skagerrak (geen quotumregeling) en voor Het Kanaal (andere bijvangstregeling).

Hieronder het meest recente benuttingsoverzicht van de uitputting van de voor de kottervloot belangrijkste Nederlandse quota. Het gaat hierbij om het overzicht per vandaag 16 oktober 2020, feitelijk tot en met week 40.

Als vergelijking met vorig jaar het overzicht per 17 oktober 2019, dat gaat eveneens over de periode tot en met week 40.