Projecten in roerige tijden

VisNed initieert en participeert in diverse onderzoeksprojecten, altijd met als doel om de varende vloot te ondersteunen in de huidige en toekomstige bedrijfsvoering. Welke projecten lopen er momenteel, en hoe worden deze beïnvloedt door COVID-19? Een kijkje in het projectwerk, veelal uitgevoerd door wetenschappelijk medewerker Wouter van Broekhoven samen met David Ras. 

Sommige onderzoeksprojecten zijn direct ingegeven door een actueel probleem, bijvoorbeeld de aanlandplicht. Door wetenschappelijk aan te tonen wat de consequenties van beleid zijn, wordt het probleem een stuk inzichtelijker. 

Het huidige project Fully Documented Fisheries is ook zo'n project, het onderzoeken van beeldregistratie is een harde voorwaarde voor de huidige uitzondering van de aanlandplicht voor schol in de boomkorvisserij. Een klein aantal schepen haalt de kastanjes uit het vuur en zorgt ervoor dat de rest ook kan blijven vissen.

Iedereen heeft in meer of mindere mate te maken met de COVID-19 maatregelen, ook VisNed met onze (onderzoeks)projecten. Er wordt zo goed mogelijk voortgewerkt om toch aan de projectdoelstellingen te kunnen blijven voldoen.

Een kort overzicht van de stand van zaken van enkele van de voornaamste lopende projecten, deze projecten zijn vaak sectorbreed, waarbij we samenwerken met organisaties zoals de Vissersbond, Wageningen Marine Research, ProSea en de Redersvereniging voor de Zeevisserij.

Samenwerking met wetenschappers

Het sectorbrede OSW2.0 project omvat het OSW platform, de jaarlijkse Bedrijfssurvey voor tarbot en griet, en de Noorse kreeft vangstmonitoring. De planning was dat in 2020 de laatste onderzoeksactiviteiten zouden plaatsvinden maar vanwege de Corona maatregelen kan WMR momenteel geen opstappers aan boord plaatsen. 

Het is daarom mogelijk dat de Bedrijfssurvey voor tarbot en griet in najaar 2020 vervalt en wordt opgeschoven naar najaar 2021. De wetenschappers in ICES-verband waren enthousiast over dit onderzoek en vanuit Duitsland wordt gekeken of een Duits vaartuig aan kan sluiten.

De vangstmonitoring voor Noorse kreeft op basis van zelfbemonstering kan in principe doorgaan, maar de validatiereizen die daarbij komen kijken niet. Deze worden dan ook doorgeschoven tot wanneer men weer aan boord mag. Ook de gevolgen van de ingestorte markt voor kreeft beinvloedt de uitvoering van dit project.

Makkelijker onderzoek

Deze week is subsidie verleend voor een vervolgproject van de Noorse kreeftmonitoring. In dit project zal het aantal schepen worden uitgebreid van drie naar zes waarbij een meer representatief beeld van de vangsten kan worden verkregen. Daarnaast wordt onderzocht op welke manier de monitoring eenvoudiger kan worden uitgevoerd.

Zo wordt er gekeken naar de noodzaak voor een giekunster om de kuil te wegen, want dat systeem is niet zo flexibel. Wellicht kan je ook gebruik maken van informatie zoals gewicht van aangelande kreeftjes per trek, of met een smartphone een kort filmpje maken van de gevulde stortbak uit verschillende hoeken, gevolgd door 3D beeldanalyse waarmee het volume van de vangst nauwkeurig wordt bepaald. Daarnaast wordt de nauwkeurigheid van een simpele volumeschatting “op het oog” getest. Tot slot wordt ook een mobiele giekunster onderzocht die wel makkelijk te verplaatsen is.

Roggen

Van roggen is nog altijd relatief weinig bekend. Omwille van het voorzorgsprincipe zijn de quota om deze reden laag, terwijl er vanaf zee al jaren signalen zijn dat de bestanden toenemen. Het project Innorays is gestart met als doel om de gegevensverzameling over roggen te verbeteren, zodat uiteindelijk de vangstmogelijkheden beter aansluiten bij de praktijk.

Binnen InnoRays wordt gefocused op beeldregistratie en wordt een innovatieve DNA-techniek onderzocht, waarmee de bestandsomvang geschat zou kunnen worden. Het DNA-onderzoek richt zich eerst op stekelrog en op blonde rog. Binnen het project is ruimte voor 3000 DNA-monsters waarmee een eerste beeld zou moeten ontstaan voor de geschiktheid van deze techniek voor roggen.

De ontwikkelingen in deze technologie gaan wereldwijd razendsnel, en gaandeweg het project komen er alweer nieuwe manieren voor de verwerking van de DNA-monsters beschikbaar die waar mogelijk direct worden ingezet.

Voor dit project zijn waarnemersreizen gepland die vanwege Covid-19 momenteel geen doorgang kunnen vinden. Onlangs is gebleken dat het in sommige gevallen ook mogelijk is om monsters te nemen na aanlanding op de afslag, deze zijn vaak toch van voldoende kwaliteit. Dat is alvast winst voor de voortgang.

Selectiviteitsverbetering

Het project SELOV richt zich op het verbeteren van selectiviteit en / of overleving. Een vrij bekend voorbeeld van een innovatie die binnen dit project verder wordt gebracht is de Kiwikuil. In de afgelopen periode is toenadering gezocht met de Nieuw-Zeelandse uitvinders van het concept.

Ook is in het Visserijinnovatiecentrum te Stellendam geprobeerd om tong te scheiden van de overige vis, waar aanknopingspunten voor verdere ontwikkeling zijn gevonden. Een aantal concrete ontwerpen, gebaseerd op borstels en kammen, is de afgelopen tijd getest in het Visserijinnovatiecentrum.

Wanneer ontwerpen onvoldoende blijken te werken bij de tests aan wal worden zij niet verder ontwikkeld binnen het project. Andere innovaties zoals een borstelpees en een vangstscheidingspaneel zijn toe aan de volgende fase, het visnamig maken en verder testen op zee, en daar zitten we wel met COVID-19 maatregelen. Gelukkig zit het project wel zo in elkaar dat tests zoveel mogelijk door de bemanning zelf kunnen worden uitgevoerd, waardoor er toch vorderingen kunnen worden gemaakt

Garnaal digitaal

IRC Shrimp wordt georganiseerd door VisNed, de NVB en Wageningen Marine Research (WMR) en heeft als doel om de internationale kennisuitwisseling van ontwikkelingen in de garnalenvisserij te stimuleren. In dit kader zijn er inmiddels twee internationale bijeenkomsten georganiseerd. De meest recente bijeenkomst was op 4 mei, waarbij het centrale thema (net) innovaties was. Uiteraard was deze bijeenkomst digitaal, in plaats van 'live'.

Naast de kennisuitwisselingsplatforms is er een discardmonitoringsprogramma dat onderdeel uitmaakt van dit project. Dit programma is erop gericht meer inzicht te krijgen in de bijvangsten in de garnalenvisserij en zo invulling te geven aan de afspraken die in het kader van MSC, VIBEG en VisWad zijn gemaakt. Door de uitbraak van het coronavirus liggen de discardmonitoringsreizen helaas stil. Hierdoor zijn er nog geen voorlopige en betrouwbare resultaten te melden. 

Nieuwe projecten

In verband met de COVID-19 is het budget voor toekomstige openstellingen gehalveerd en terug gebracht tot € 3 miljoen. De komende tijd zitten we waarschijnlijk wel vast aan aangepaste werkwijzen vanwege de COVID-19 maatregelen, we verwachten dat het projectwerk de komende maanden 'anders dan anders' zal blijven. Op 2 en 3 oktober 2020 staat vooralsnog het Holland Fisheries Event gepland op Urk, waar het Platform Onderzoekssamenwerking een eigen stand zal bemensen, waar informatie te vinden is over lopende projecten. Tot die tijd houden we u via de nieuwsbrief op de hoogte en kunt u te allen tijde contact opnemen met het secretariaat.

Europese Unie, Europees Fonds voor Maritieme Zaken en Visserij

EU vlag 2