Afgelopen zondag stemden de EU-regeringsleiders in met de overeenkomst die het uittreden uit de EU van het Verenigd Koninkrijk regelt. Ook is een politieke verklaring vastgesteld over de toekomstige verhouding tussen EU en VK. Visserij neemt daar een belangrijke plek in. Er moet voor 1 juli 2020 een nieuw visserijakkoord tussen het VK en de EU liggen en tot eind van 2020 verandert er niets. VisNed zet zich keihard in voor een goed visserijakkoord, zodat ook na 2020 sprake is van harmonieus, duurzaam en gezamenlijk beheer van visbestanden en visserij.
De Europese lobby wordt gevoerd door de European Fisheries Alliance (EUFA), waar visserijorganisaties van 8 landen samenwerken. Vanuit EUFA hebben we sinds de zomer van 2016 volop gelobbyd voor het gezamenlijke visserijbelang. Niet alleen in Brussel, maar ook in andere Europese landen. Dat resulteerde in een krachtige formulering van het visserijbelang in het onderhandelingsmandaat van EU-onderhandelaar Michel Barnier.
Dat was nodig ook, want in het Verenigd Koninkrijk (VK) is visserij een belangrijk onderwerp in de ‘leave’ campagne. Bovendien is een succesvolle zelfstandige visserijpositie van het VK buiten het gemeenschappelijke EU-verband aangeduid als ‘de lakmoesproef voor Brexit’.
Tegelijk was en is er aan de EU kant van de Noordzee sprake van grote eensgezindheid en brede steun voor de visserij sector. Dit blijkt wel uit de belangrijke ‘verklaring van Santiago’ van de visserijgemeenten van Zuid Spanje tot aan Noord Denemarken, waar het Bestuurlijk Platform Visserijgemeenten uit Nederland een belangrijke bijdrage aan heeft geleverd.
Visserij positie wordt in 2020 definitief duidelijk
Tijdens de vergadering van de Visserijcommissie van het Europees Parlement op 27 november kwam ook de Brexit ter sprake. De heer Machado (directeur Generaal van maritieme en visserijzaken namens de Europese Commissie) legde hier helder uit wat de reden is dat er over visserij nog geen detail afspraken zijn gemaakt in de huidige deal met het Verenigd Koninkrijk. .
Aangezien de Europese Unie toegang tot de wateren en de markt aan elkaar gekoppeld houdt, kon de visserij logischerwijs nog geen onderdeel worden van de huidige deal met het Verenigd Koninkrijk. Hiervoor moet een apart visserijakkoord met het Verenigd Koninkrijk gesloten worden. Een dergelijke overeenkomst zal behoorlijk complex zijn, aangezien wij 95 visbestanden met het Verenigd Koninkrijk delen.
Belangrijk is hierbij dat de visserijovereenkomst deel uitmaakt van de totale relatie van de Europese Unie ten opzichte van het Verenigd Koninkrijk. Hierbij is het uitgangspunt dat er op het bestaande beleid moet worden voortgebouwd, dus afspraken over toegang tot elkaars wateren en verdeling van de TAC's. Wat EUFA betreft blijft de bestaande TAC verdeling ongewijzigd in stand.
Overgangsperiode
Van belang is dat wanneer het Verenigd Koninkrijk de huidige overeenkomst goed keurt, er een transitieperiode tot eind 2021 is ingesteld. Tijdens deze transitieperiode gelden de huidige afspraken ook voor het Verenigd Koninkrijk. De transitieperiode kan verlengd worden. Er kan aan het einde van de transitieperiode een uitstel van maximaal twee jaar in stemming worden gebracht.
Wat gaat er nu gebeuren?
De Britse Premier Theresa May dwingt respect af met haar inzet en vasthoudendheid. Maar ze staat voor de bijna onmogelijke opgave om het parlement te overtuigen dat deze deal de beste is. In de afgelopen periode is visserij vanuit het VK als onderwerp naar voren geschoven in de politiek. Mevrouw May heeft elke stem nodig. Ook die van de 12 Schotse conservatieve parlementsleden die May een brief hebben geschreven over het onderdeel visserij in de overeenkomst.
Daarom roept ze over visserij luidkeels dat het VK 'an independent coastal state’ is geworden. Dat het VK zelfstandig eigen regels maakt, bevrijdt van het Brusselse juk en de beknellende Europese banden. Dat lezen wij niet in de stukken. Maar dat roept ze zodat alle visserij stemmen binnen boord blijven. Dat schept echter wel verwarring. VisNed houdt het simpelweg op de teksten die in het verdrag zijn opgeschreven. En die bieden alle houvast die wij nodig hebben om de belangen van onze vissers te behartigen.
In Visserijnieuws van deze week vindt u eveneens een artikel over de actuele situatie. Die is heel onzeker. Naar verwachting zullen de Britten uiteindelijk instemmen met de een of andere oplossing die 'No Deal' voorkomt. Dat zal met veel gekrakeel en politiek lawaai gepaard gaan. Dat deze Brexit schade berokkent lijkt onvermijdelijk, maar moet voor onze vissers zo veel mogelijk worden voorkomen.
En daar horen wat VisNed betreft uitdrukkelijk ook de Nederlandse vissers onder Britse vlag bij! Ook zij zijn het slachtoffer van dit onbegrijpelijke en onverstandige besluit van de Britten. Want we zeggen natuurlijk wel dat we het besluit respecteren, maar het blijft een slechte en schadelijke keuze die is genomen is door een volk dat door een aantal opportunistische politici en visserij-voormannen is misleid.
Goede afspraken voor de toekomst na 2020
Het is in ieders belang om verstandige keuzes te maken. Zodat iedereen gewoon duurzaam kan doorvissen en zo een eerlijke boterham kan verdienen. Dat is het algemene gezamenlijke belang. Aan lawaaipolitiek en gekkigheden heeft niemand behoefte, dat leidt alleen maar tot een nog ergere situatie dan nu al het geval is. In die zin blijft VisNed ook het contact met onze zusterorganisaties in het VK, de NFFO en de SFF onderhouden.
Natuurlijk zijn er schreeuwers in de Britse visserij, we kennen ze. En natuurlijk staat er in Fishing News week in week uit met chocoladeletters een artikel over ‘a glorious future’ en ‘a sea of opportunities’. Maar bij rust en kalmte en de mogelijkheid tot vissen en geld verdienen, is iedereen gebaat. Die verstandige koers blijven we nastreven, aan Britse en Europese kant.
Concreet voor 2019 betekent dit
In alle scenario’s (ook het slechtste) is het vooralsnog voorlopig business as usual. En al het andere is giswerk. VisNed is alert en zit ‘bovenop het nieuws’ en vooraan in de lobby in Brussel en in Den Haag om de belangen van onze vissers, ongeacht hun vlag, te behartigen! De onderhandelingen over een visserijakkoord zullen naar verwachting april 2019 starten, zo gaf Machado aan. De onderhandelingen moeten zijn afgerond voor in de zomer 2020. Maar of dat lukt is zeer de vraag, eigenlijk rekenen wij op een proces wat ons voorlopig wel zal blijven bezig houden. VisNed zal u blijven informeren over ontwikkelingen, maar tot die tijd: business as usual.