De manier waarop in het Verenigd Koninkrijk geprobeerd wordt om de EU te verlaten blijft iedereen verbazen. Voor ons zijn de gevaren voor onze vissers van belang. De kans dat er op 31 oktober een Brexit zonder afspraken (no deal) plaatsvindt, bestaat nog steeds. Ondanks grote negatieve consequenties zijn we voorbereid.
Als de met de vorige Britse regering gemaakte afspraken bevestigd worden, dan is er tot eind 2021 sprake van een overgangsregeling waarin alle bestaande regelingen worden voortgezet en er nieuwe afspraken gemaakt kunnen worden. Dat zou echt het beste zijn voor alle vissers en vishandelaren in de resterende 27 EU landen en in het Verenigd Koninkrijk.
No Deal scenario
Als de Britten de EU echter zonder afspraak verlaten, ontstaat op 1 november een onzekere situatie. Het Britse water is dan met onmiddellijke ingang en tot nader order verboden gebied. Schepen onder Britse vlag mogen niet meer in het EU water vissen en bij aanlanding in de EU moeten ze aan veel formaliteiten voldoen (gezondheids- en oorsprongscertificaten etc.) waarvan de procedures aan de kant van onze NVWA bekend zijn, maar waarover aan Britse zijde nogal wat onduidelijkheid is. Ook voor de handel met het VK ontstaat een volkomen onduidelijke situatie.
Pas op de plaats als het nodig is
In een chaotische situatie is het verstandig om vooral de kalmte te bewaren. Ook hier en gelukkig helpen het Ministerie van LNV en de RVO de visserijsector daarbij. Er is een financiele regeling waar vissers gebruik van kunnen maken als ze vanwege Brexit niet kunnen uitvaren naar hun traditionele visgronden en de RVO staat in de startblokken om snel een visvergunning voor Brits water af te geven zodra er wel een afspraak ligt.
Afgelopen week overlegden we met LNV en RVO en toen bleek nogmaals hoe goed voorbereid iedereen (op alle scenario’s) is. Als er een No Deal dreigt (en dat weten we na 17 oktober) organiseren we meteen een voorlichtingsbijeenkomst. We hebben daar vrijdag 25 oktober alvast voor gereserveerd.
Als er sprake is van No Deal moeten we verstandig en doordacht handelen, want in zulk soort situaties is snel beslissen niet altijd het beste. Als de Britten zo onverstandig zijn om voor No Deal te kiezen, dan moeten juist wij niet snel een akkoord willen sluiten, maar het hoofd koel en het kruit droog houden.
De invloed van No Deal op de Najaars-visserijonderhandelingen
We staan aan het begin van een serie onderhandelingen over vangstsquota voor het jaar 2020. Onderhandelingen met Noorwegen, IJsland, Faeröer en Rusland over pelagische soorten en onderhandelingen met Noorwegen waar de afspraken over Schol en Kabeljauw gemaakt worden. Stuk voor stuk onderhandelingen waar de planning en de spelregels voor vast liggen, maar bij een No Deal vervallen die spelregels en is die planning onzeker.
De langere termijn
Voor de lange termijn is het van belang dat vissers ongestoord kunnen vissen en handelaren ongestoord hun werk kunnen doen en dat de nieuwe afspraken zo dicht mogelijk bij de huidige EU afspraken blijven. Dat betekent dat de aan de Britse vissers voorgespiegelde droombeelden van ‘meer quotum’, ‘we gaan het juk afwerpen’, en 'we krijgen ónze zee terug' vooral droombeelden zullen blijken. Dat is een realiteit (of een koude douche) die bij hen wel even zal moeten indalen.
Daar gaat ook tijd overheen en in die tijd moet iedereen de rust bewaren en geen overhaaste dingen gaan doen of afspreken. Uiteindelijk zal er realisme moeten komen in de onderhandelingen, als de Britten tenminste net zo soepel handel willen drijven met de EU als dat nu het geval is.
Het is van tweeën één: ‘soepel samenwerken’ of ‘met de ruggen naar elkaar toe staan’. En dat laatste wil niemand. VisNed al helemaal niet.