NWWAC-vergaderingen in teken van dispuut schelpenvissers

De algemene jaarvergadering van de NWWAC ging natuurlijk over Aanlandplicht, Technische Maatregelen en Zeebaars. Maar vooral in de werkgroep Engels Kanaalging het  toch vooral over het gevecht tussen Britse en Franse vissers over de Sint Jakobsschelpen.

Vorige week kwamen de leden van de Adviesraad voor de Noordwestelijke wateren (NWWAC) in Dublin bijeen voor de Algemene Jaarvergadering en vergaderingen van het Uitvoerend comité en verschillende werkgroepen. Naast diverse huishoudelijke zaken was er aandacht voor de Aanlandplicht, Technische Maatregelen, Zeebaars en de situatie in het Engels Kanaal met name de clash tussen Franse en Britse schelpenvissers waarbij ook in de vergaderzaal de spanning tussen beide kampen voelbaar was. Toch kwam er eergisteren plotseling een deal uit de bus.

Veel vergaderd
In de presentatie van het jaarverslag werd gemeld dat er het afgelopen jaar maar liefst 31 vergaderingen zijn geweest. De meeste daarvan waren bijeenkomsten van werkgroepen en Focusgroepen. Daarnaast 3 vergaderingen van het Uitvoerend comité en 6 bijeenkomsten die samen met andere Adviesraden waren georganiseerd. In totaal heeft de NWWAC 20 schriftelijke adviezen uitgebracht aan de groep van lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement. Tijdens deze laatste vergadering werd het advies over o.a. zeebaars, het beheerplan voor de Noord-Westelijke wateren en de Technische maatregelen goedgekeurd, waarbij opgemerkt dat over zeebaars en Technische maatregelen een gezamenlijk advies met de Noordzee-adviesraad, met inbreng van VisNed, werd opgesteld. Wat kwam er verder op tafel?

Werkprogramma 2018 – 2019
Het werkprogramma voor het nieuwe jaar dat voor de NWWAC begint op 1 oktober 2018 liet zien dat er prioriteiten nog steeds liggen bij de Aanlandplicht, het nieuwe beheerplan voor de NWWAC, de Technische maatregelen maar ook veel aandacht voor het intensiveren van de samenwerking tussen visserij en wetenschap om data-verzameling te verbeteren. Ook de revisie van het Gemeenschappelijk Visserijbeleid in 2022 zal het komende jaar op de agenda gezet worden.

Effecten onderwatergeluid onderbelicht?
De emeritus-professor Antony Hawkins en dr. Bob Gisiner bestuderen al decennia het onderwatergeluid waarover beiden een presentatie hielden. Zij legden uit hoe geluid onderwater werkt en hoe vissen daarop reageren. Hoe geluid bijvoorbeeld essentieel is in het paaiproces van schelvis. Hoe geluid in de bodem, hoe miniem ook, van grote invloed kan zijn op het gedrag van platvis. Hoe vissen exact afstand en richting van geluid kunnen bepalen via hun zwemblaas etc. En natuurlijk ook wat de enorme impact is van het heien op zee van palen voor windturbines en boorplatforms. Ook werd uitgelegd hoe verstorend het lage - bijna niet waarneembare geluid - van in de zeebodem geplaatste windturbines kan zijn. Verder werd toegelicht hoe de huidige manier van onderzoeken en berekenen de werkelijke effecten maskeren. Volgens VisNed blijven de invloed en gevolgen van het onderwatergeluid onderbelicht. Als Adviesraden zouden wij hier meer aandacht voor moeten vragen.

Aanlandplicht: Nul-TAC is geen optie
Dr. Jordan Feekings van het Deense visserijonderzoek gaf een presentatie over de Aanlandplicht waarbij hij niet verbloemde dat de huidige top-down-aanpak voor grote problemen blijft zorgen. Verder gaf hij aan dat er veel initiatieven zijn op nationaal niveau om bijvoorbeeld de selectiviteit te verbeteren maar dat de samenhang en vooral ook de samenwerking ontbreekt. Er zou meer coördinatie moeten zijn waarbij de regionale groepen van lidstaten meer leiderschap zouden moeten tonen.

In de werkgroepen voor de verschillende ICES-gebieden werd de tabel doorgenomen van TAC’s die voor één of meerdere lidstaten zorgdragen voor chokesituaties, dus dat het onvoldoende beschikbaar zijn van quota van één (bijvangst)soort er voor zorgt dat de nog wel beschikbare quota van andere (doel)soorten niet opgevist kunnen worden. Duidelijk voorbeeld dat in dit verband genoemd wordt is de kabeljauw ten westen van Schotland. Hiervoor geldt al jaren een nul-quotum, maar de kabeljauw wordt wel bij-gevangen in allerlei visserijen in dit gebied. Volgend jaar komt deze soort onder de Aanlandplicht en er zal dan, ondanks een ander wetenschappelijk advies, een TAC moeten worden vastgesteld, anders kan er helemaal niet gevist worden.

De vertegenwoordiger van de Europese Commissie liet duidelijk merken dat een nul-TAC in 2019 inderdaad geen optie is. Er wordt ook verder gekeken om het aantal TAC’s voor met name bijvangsten van soorten waarop niet gericht gevist wordt te schrappen. Met name Spanje verzocht om een herverdeling van TAC’s omdat dit land in diverse gebieden van meerdere soorten geen quotum heeft en de choke-situatie nadrukkelijk aan de orde is. De Commissie-vertegenwoordiger gaf aan dat dit een zaak is voor de lidstaten maar dat er geen bereidheid is om de vaste verdeelsleutel van de TAC’s (de relatieve stabiliteit) ter discussie te stellen.

Toekomst NWWAC-adviesraad na Brexit
Een deel van de vergadering werd ingeruimd om van gedachten te wisselen over het functioneren van de NWWAC en hoe de toekomst er uit komt te zien als we de aanstaande Brexit in ogenschouw nemen. Duidelijk is dat het Verenigd Koninkrijk na 29 maart 2019 formeel geen lid meer is van de Europese Unie en aangezien in de verordeningen is vastgelegd dat alleen organisaties gevestigd in één van de EU-lidstaten lid kunnen zijn van de Adviesraden zal een creatieve oplossing gevonden moeten worden om de noodzakelijke samenwerking wel in te blijven vullen.

De strijd om de Sint Jakobsschelp
Tijdens de vergadering van de werkgroep Engels Kanaal werd veel aandacht geschonken aan de situatie rond de st. Jakobsschelpen. Er wordt al geruime tijd gesproken om te komen tot een gezamenlijk beheer op Europees niveau. Nu liggen er alleen een aantal nationale afspraken terwijl zowel vissers als overheden en wetenschappers van mening zijn dat een gecoördineerd internationaal beheer de voorkeur heeft.

Het onderwerp werd ingeluid door een presentatie van een Franse wetenschapper over de ontwikkelingen en staat van de stock. Gesteld kan worden dat het heel goed gaat met de Sint Jakobschelpen in het Engelse Kanaal waarbij overigens een klein gebied in de Seinebaai zorgt voor meer dan 60 % van de aanvoer. Vergeleken met 12 – 15 jaar geleden is, ondanks de toename van de visserij-inspanning, de biomassa bijna verdrievoudigd. Velen wijzen dat toe aan een verandering van de ecologische omstandigheden. De Franse vissers zijn ervan overtuigd dat hun beheersmaatregelen (o.a. gesloten periodes) hiervoor verantwoordelijk zijn. Na deze presentatie werd van gedachten gewisseld over het opzetten van een Focusgroep en welke opdracht(en) deze dan mee zou krijgen. De zogenaamde Terms of Reference.

We hebben allemaal de beelden van enkele weken geleden nog op het netvlies waarbij Franse en Engelse vissers elkaar te lijf gingen en natuurlijk kon een discussie over de oorzaak hiervan tussen de visserijvertegenwoordigers van beide landen niet uitblijven.

Sinds enkele jaren hanteren de Fransen dus een gesloten tijd waarbij het seizoen niet eerder begint dan 1 november en in ruil voor zeedagen om op schelpen te vissen respecteren de Engelsen deze maatregel ook. Echter, dit jaar ontstonden er problemen omdat de Fransen wilden dat deze maatregel ook ging gelden voor de Engelse vloot kleiner dan 15 meter, wat tot nu toe niet het geval was.

Partijen kwamen niet tot overeenstemming en dus dachten de Engelsen de gesloten tijd niet te hoeven respecteren, wat uiteindelijk leidde tot de botsing met de Franse vissers. We hebben zelf ook ervaring met misdragingen van Franse vissers en in dit geval vonden zij dat een beheersmaatregel uit een niet gesloten deal toch opgevolgd moest worden. Doe je dat niet, jagen we je gewoon weg. Sindsdien bleven de Engelsen weg uit de Seinebaai en werden de gesprekken voortgezet, zelfs tot op ministersniveau.

Tijdens de besprekingen vorige week was het nog hard tegen hard en vroegen bijvoorbeeld de Fransen aan andere lidstaten om de Engelsen niet aan schelpen-dagen te helpen om hun positie niet te ondermijnen. Dat vroegen ze zelfs ook aan ons terwijl wij onze kleine hoeveelheid schelpen-dagen altijd in willen zetten om demersale zeedagen voor onze Fly shooters in Het Kanaal te verkrijgen. Iets dat de Fransen al jaren blokkeren!

Plotseling was er afgelopen woensdag toch een overeenstemming tussen de beide landen. De Engelsen wachten opnieuw tot 1 november in ruil voor schelpen-dagen, een deal waar met name de Engelse vissers niet echt blij mee zijn. Hoe dan ook, de gesprekken in NWWAC-verband over een Europees beheer van deze visserij in Het Kanaal zullen eind dit jaar opgestart worden. Aangezien Nederland hier ook rechten heeft zal VisNed hier aan deelnemen.